trăm năm là ngắn, một ngày dài ghê, trăm năm đi dễ khó về, trăm
năm là những cỏ vê mệt người
La nuit sera calme
(Đêm nay sẽ tĩnh lặng đây) là cuốn sách thuộc dạng trò chuyện, trong đó Romain
Gary trả lời các câu hỏi của người bạn lâu năm François Bondy.
Ông vua của các fiasco văn chương không bỏ lỡ cơ hội này để
tiếp tục làm thêm một fiasco nữa: có tên François Bondy, nhưng thật ra ở trong
cuốn sách này, không có Bondy, mà là Romain Gary hỏi và Romain Gary trả lời :p
Nhân dịp trăm năm ngày sinh Romain Gary (nghe gớm nhỉ), sẽ
có một số trích đoạn từ cuốn sách tự hỏi tự trả lời này. Chú ý, nó có thể còn
hay hơn nhiều tiểu thuyết của Romain Gary.
[…]
F.B.: Cậu có cảm thấy
mình có bổn phận gì với độc giả không?
R.G.: Không. Tôi đâu có liên quan gì đến lợi ích công chúng,
nhưng tôi trung thành trong tình bạn… như cậu cũng biết đấy. Nhưng tôi báo trước
với cậu là tôi sẽ không nói hết, bởi
vì tôi sẽ câm như hến nếu bị buộc phải tố cáo. Ta không thể thực sự “giãi bày”
nếu không phơi bày những người khác, những người mang các bí mật có quan hệ đến
cuộc đời ta. Tôi hoàn toàn chấp nhận sự “bê bối” cho riêng mình, nhưng tôi
không có quyền nói lộ ra về những người khác, vì với tôi “bê bối” hoàn toàn
không có cùng một nghĩa so với họ. Vẫn còn rất nhiều người thấy thiên nhiên là
một sự bê bối. Hay chẳng hạn tình dục. Và rồi lại còn có những lời tâm sự nữa.
Có nhiều người tôi không quen biết mấy nhưng lại tâm sự với tôi rất nhiều, một
cách dễ dàng đến nỗi làm tôi phải thấy kinh ngạc. Tôi chẳng biết tại sao họ lại
làm thế, tôi nghĩ là bởi họ biết tôi không phải cảnh sát.
F.B. ?!
R.G. Đúng thế đấy, họ cảm thấy rằng tôi không tuân theo các
nội quy cảnh sát, những khi chuyện có liên quan đến đạo đức, rằng tôi không
đánh giá mọi sự theo các tiêu chí của sự giả vờ. Tôi ghê tởm những lời nói dối
với dụng ý tốt, trong địa hạt đạo đức, tôi không đứng về phe đánh lừa. Tôi
không tin nếu đóng cửa các nhà thổ thì người ta có thể chứng tỏ bản thân mình
không phải đĩ. Khi từ đỉnh cao “đạo đức” của mình ta kết án sự phá thai, như Hội
Bác sĩ từng làm chẳng hạn, mà vẫn biết hằng năm một triệu phụ nữ vô tội tiếp tục
đi phá thai lậu để rồi bị tra tấn hành hạ, thế đấy! thì tôi cho sự “nâng cao đạo
đức” đó là đê tiện. Thuộc một thứ đạo đức giả hiệu, một thứ Ki-tô giáo không
chút khoan thứ, không thương xót và không biết gì đến điều kiện sống ngặt
nghèo. “Tính chất thiêng liêng của cuộc sống” trước hết muốn nói: cuộc đời nào, cơ may nào? Có những điều kiện sống
ở đó “tính chất thiêng liêng của cuộc sống” đồng nghĩa với giết chóc… Nhưng đạo
đức của nội quy cảnh sát thì mù quáng, nó thây kệ, nó không chọn phe, nó là đủ
thứ tiểu… tiểu tư sản hoặc tiểu mác xít. Thế nên tôi sẽ hoàn toàn tự do thoải
mái khi nói về bản thân tôi, nhưng sẽ không như vậy về người khác. Đó là các lý
do của tôi, đó là tại sao tôi đã nhận lời, và cậu có thể tiến hành “cuộc thẩm vấn”
của cậu tùy theo ý cậu muốn. Tôi sẽ trả lời. Và rồi, có lẽ sẽ có những điều bản
thân tôi không biết, nhưng bằng cách đặt câu hỏi cho tôi, cậu sẽ dạy cho tôi biết.
Và có lẽ làm vậy cũng có tác dụng chữa lành nữa. Tôi cũng ngờ lắm. Thôi, bắt đầu
đi.
F.B. Ở cậu có một nhà
văn và một “ngôi sao” hàng quốc tế, một con người và một nhân vật: hai Romain
Gary này có hòa thuận với nhau không?
R.G. Không, hai bên xấu chơi với nhau lắm. Hai bên ghét
nhau, chơi nhau nhiều trò rất lợn, nói ngược nhau, nói dối nhau, lừa nhau và chỉ
có đúng một lần nhất trí được với nhau, chính là cho cuộc trò chuyện này đấy, với
hy vọng hòa giải được với nhau… Đúng, không được quên động cơ này. Cậu đã đúng vì
đã thân ái nhắc tôi nhớ đến điều đó.
F.B. Mọi độc giả của Lời
hứa lúc bình minh đều biết cậu đã được
nuôi dạy bởi một bà mẹ rất ngoại lệ…
Về Lời hứa lúc bình minh
Về Cuộc sống ở trước mặt
Trăm năm
No comments:
Post a Comment