De Quincey

như vậy là, quay trở lại với Thomas de Quincey

(tiếp tục "Carnets", "Mãi rồi cũng" và "B., năm nay")

"but that more frequently women write from their hearts"

(Thomas de Quincey, Autobiographical Sketches, chap. "My Brother")

Tôi thấy là trong địa hạt De Quincey, tôi đặc biệt muốn làm một việc, mà mãi tôi chưa làm (được).

Ấy là không hiểu sao (vì cơn cớ gì) mà tôi còn chưa bao giờ đọc trọn vẹn, tức là một mạch từ đầu đến cuối một text by him, đó là The English Mail-Coach. Thế cho nên tôi bèn loay hoay; nhưng tôi lại cũng nhận ra: hiện nay đọc The English Mail-Coach té ra không hề dễ. Một thứ fameux như vậy nhưng lại không quờ tay mà lấy được: đã định làm theo chính Thomas de Quincey, ấy là vì không tìm được quyển sách nào đó thì viết quách nó luôn, cho nhanh, đã định thế rồi thì may quá giải pháp đã lù lù hiện ra, dưới hình dạng chẳng phải không ghê gớm và cũng gợi nhớ những cỗ xe một thời:

(ơ, hơi lệch)

dẫu cho, dẫu cho về sách đó tôi từng nói

Nhưng trước khi mail-coach, tôi bỗng nhớ ra một chi tiết: ở tuổi thiếu niên, Thomas de Quincey tình cờ gặp vua Anh, và tất nhiên vua biết tên (tức là họ) của de Quincey thì hỏi ngay có phải người gốc Pháp không, huguenot, etc. Thomas de Quincey, rất nhiều năm về sau, kể là mình đã một mực khăng khăng chối, không dính gì đến Pháp hết. Đấy là một nhân vật rất khác so với nhiều người khác, David Hume chẳng hạn: Hume đã hết sức thành công trong quãng thời gian ở Paris. Or, cái chính ở đây là, vua mà De Quincey gặp là King George III, vậy thì liên quan đến chính nhân vật ấy: bà mẹ từng sang diễn kịch ở Anh và người ta đồn một trong những em trai của nhân vật ấy là con trai của George III (thời điểm gặp bà mẹ thì còn chưa lên làm vua: vậy thì tất nhiên đang mang một tước hiệu, Prince of Wales).

Bình luận De Quincey, kể cả những người nhiều hảo ý với De Quincey cũng hay nói rằng De Quincey viết quá nhiều. Nhưng [định nói gì quên mất rồi]

De Quincey có cái gì đó giống một nhân vật (tương đối) cùng thời: Heinrich Heine, cụ thể là trong chức năng của cả hai, và còn cụ thể hơn nữa, chức năng làm cho chúng ta thấy được không chỉ rất rõ (ít nhất là rõ hơn nhiều so với nếu không có họ - tức là Heine và De Quincey) các nhân vật không thể bỏ qua - bởi là những người không chỉ có năng lực quan sát vô song mà còn có tính khí (hay khí chất) thích hợp: ở đây hết sức nghịch lý, tính cách của cả hai đều cần phải gọi là hết sức khó chịu, chứ không phải thuộc dạng tốt tính, dễ gần, etc. - mà còn nắm bắt được (ít nhất một phần: nhưng là cái phần quan trọng vô biên) những gì lơ lửng trong không khí vào thời của họ (tương đối cùng nhau), nói ngắn gọn là tính cách Đức và tính cách Anh. Nếu hiểu không chỉ tài năng mà cả khí chất của De Quincey và Heine, tức là hiểu ở một tầng sâu hơn, ta sẽ nắm bắt được nhiều điều ngay cả trong những mối quan hệ khó mà họ có: người thứ hai, chẳng hạn, coi một trong hai Schlegel (August) là đối tượng để bài xích lâu dài, còn người thứ nhất thì tuyệt giao đến cả với Wordsworth.

Trong số các nhân vật của vùng Lakes mà De Quincey lấy làm đối tượng chính cho một cuốn sách lớn của mình, ngoài Wordsworth và Coleridge còn có một lakiste nữa: Robert Southey.