Liêu Trai chí dị

Khi viết Lan Hữu, ở đoạn đầu, Nhượng Tống để cho nhân vật nghĩ ngay đến Liêu Trai. Vũ Hoàng Chương viết Vân Muội ngoài những cảm hứng khác tất nhiên có cảm hứng Liêu Trai. Đó chỉ là một vài ví dụ rất nhỏ.

Lịch sử Liêu Trai chí dị ở Việt Nam quy tụ những tên tuổi lớn, thậm chí còn hơn cả ở trường hợp Tam Quốc chí. Văn nhân Việt Nam, nhất là những người đặc biệt nhất, vô cùng mê Bồ Tùng Linh.

Đầu tiên vẫn phải tính đến Tản Đà và bản dịch Liêu Trai chí dị (không đầy đủ) cực kỳ nổi tiếng:

(courtesy of VHT)

Văn nhân tiền chiến Việt Nam hay đọc Liêu Trai chí dị bằng tiếng Hán: Khái Hưng nói mình từng đọc như vậy (xem ở đây).

Trước 1945, ngoài bản dịch của Tản Đà, ta có thể thấy một số bản dịch lác đác khác nữa (đều không đầy đủ), nhiều thứ đăng trên báo, ví dụ trên tờ Thực nghiệp dân báo.

Ngay sau 1945, Nhượng Tống cũng dịch Liêu Trai đăng báo (xem ở đây).

Sài Gòn giai đoạn sớm: bản dịch của Hiếu Chân Nguyễn Hoạt:

Về cơ bản, ta có ba bản dịch được coi là kinh điển (đều không đầy đủ): Tản Đà, Đào Trinh Nhất và Nguyễn Hoạt.

Về sau này, có những ấn bản tập hợp nhiều bản dịch khác nhau để có được một lượng truyện Liêu Trai tương đối lớn, ví dụ quyển này:

Song song với đó là vài nỗ lực dịch nhóm, nhưng dường như không đi đến đâu.

Gần đây nhất là hai bản dịch cá nhân đáng nói nhất (và đều có thể coi là đầy đủ):

Cao Tự Thanh:

(đây là lần tái bản mới đây)

Nguyễn Đức Lân:

Xét về cảm tình riêng, bản mà tôi thích nhất trong toàn bộ lịch sử dịch Liêu Trai chí dị ở Việt Nam là bản của Nguyễn Đức Lân.

Giờ quay lại bản dịch của Đào Trinh Nhất: nó được in thành sách (bốn tập) ngay sau khi Đào Trinh Nhất qua đời (xem thêm ở đây).

Với Đào Trinh Nhất, Liêu Trai là cái đánh dấu sự kết cục.

Bản Đào Trinh Nhất vừa trở lại: