Sách mới, n+1

sau khi đã n thì đến n+1 (tất nhiên):

các liên quan: một, hai, ba

(tiếp tục Sgn)

Schiller for real

for real, và cũng một mình, tức là không như thế nữa; vậy là đã sờ được vào ét-xê-ha trọng yếu

Dần dần thì tôi nhận ra được một điều: Schiller (và Schelling: thêm một Sch) là nhân vật thực sự khó chạm vào - giống như là, giống như là (); giống như là một tia nắng đúng vào lúc sắp tắt: một tia nắng vào khoảnh khắc tắt đi sẽ nói ra một điều bí mật.

Sganarelle

trước hết

[khi người nói về Bruno Schulz là Witold Gombrowicz, thì chính việc không tìm cách ca ngợi Schulz của Gombrowicz lại khiến ta thấy được Schulz; trong đường link vừa xong tôi cũng định nói đến điều mà Gombrowicz nói: sự khổ dâm: không phải ngẫu nhiên khi Sacher-Masoch là nhân vật thuộc về phía ấy; Cioran cũng làm điều tương tự khi nói đến tính cách không ai chịu nổi của Paul Celan, trong Cahiers, và đấy là ngay sau thời điểm Paul Celan tự sát; nhắc đến Cioran ở đây không hề ngẫu nhiên, vì Gombrowicz đã chiến đấu với cả Cioran lẫn Milosz, và với chính Nhật ký, trong giai đoạn Kultura; còn Kundera thì ca ngợi cả Gombrowicz lẫn Cioran; cái chính là không được rơi vào trò thương vay]

Khi thấy cần quay trở lại với Romain Gary, lần này, tôi nghĩ đến chuyện có thể đi sâu xuống, xem đấy thực sự là ai; dẫu ở trường hợp Romain Gary, điều này ngay lập tức mang dáng dấp của ảo tưởng.

Đỡ đắm đuối

đỡ1 và đỡ2

(tiếp tục "Hàu", "Tây", "Viết", "Marx" và "Lời")

tôi cảm thấy như là mới chớm

Marx

tiếp tục "Tây ở Hà Nội"; còn giấy lộn thì đã đến kỳ tư (tức kỳ thư)

Vì Marx là tác giả của các quyển sách rất to, có cảm giác về Marx cũng không kém đồ sộ:

Papiers Perdus (IV)

thế là, tiếp tục

và:

Lời

Nghe đi, nghe lời ấy.

(tiếp tục "Hàu" và Romain Gary)

có thể coi là phần trước

Hàu

đã đến được Francis Ponge, bậc thầy (tôi rất muốn nói thêm: "bí mật", giống khi George Steiner nói đến Ludwig Hohl, trong văn chương Đức; nhưng xét cho cùng Ponge không hẳn bí mật, cho dù cũng không thể nói đấy không phải là một nhân vật hết sức kín đáo, với một danh tiếng về thơ chẳng mấy rộng rãi: một nhà thơ cho happy - very - few) của văn chương Pháp (chẳng hạn, có thể nhìn vào mối quan hệ Ponge-Barthes)

(Ponge)

Đủ đau đớn

chủ đề của hôm nay là Romain Gary

(tiếp tục Marc-Aurèle, Italo Calvino, TơHN và Hai mươi năm)

[một số điều đã cũ] Có hai nhân vật phi công trong chiến tranh là nhà văn nổi tiếng, Antoine de Saint-Exupéry và Romain Gary (Kacew); nhà văn lớn trong số đó là Romain Gary. Georges Perros từng viết một điều rất chuẩn xác: Le Petit Prince không hề tệ, Saint-Exupéry cũng là một người rất sympathique, nhưng không hiểu tại sao không thể ngửi được bất kỳ ai mê Le Petit Prince. Điều này tôi thấy rất đúng; cũng tương tự, nếu nhìn vào những người mê Hermann Hesse, đặc biệt Narciss und Goldmund. Vẫn điều đó có thể áp dụng vào (ở một số phần nhất định) cho Alexis Zorba, Albert Camus, etc.

Tây ở Hà Nội

"Bốp" - một giai Tây đi xe máy ở con đường nhỏ thụt xuống so với mặt đường chính, ở gần Hồ Tây, đâm phải một người từ trên đi xuống, tại một ngã tư tương đối hiểm hóc.

đấy là vì, đấy là vì

Tôi nghĩ đến những con ngựa của người Ả rập: đối với người Ả rập, lũ ngựa lúc nào cũng ở sát sạt, nếu không phải là dưới đít thì cũng ngay bên cạnh, trong tầm mắt và trong tầm tay.

Xe máy đối với người Hà Nội cũng không (mấy) khác: xe máy đối với người Hà Nội thì cũng hơi tương tự ngựa đối với người Ả rập. Họ (tức là cả hai bên) có thể làm được rất nhiều điều với chúng (con ngựa, cái xe máy).

Điều đó cần rất nhiều thời gian.

tới luôn D & L

sau B và C, tới luôn D và L; tới luôn, DL:

Viết cho chính mình

sau viết ấy thì, "viết cho chính mình"

Trong câu chuyện của viết cho riêng mình này, một hoàng đế La Mã, tức là người của thế giới ấy, có vị trí lớn: Marc-Aurèle (từng nhắc đến, qua). Nếu Augustin viết tự thú, tức là cũng rất riêng, cho người khác đọc, thì Marc-Aurèle thực sự chỉ viết cho một mình mình. Cioran nói, hết sức có ý nghĩa khi ở thế giới Hy Lạp-La Mã hai triết gia lớn nhất thì một là hoàng đế, một là nô lệ (tức là thầy của hoàng đế, Épictète). Tuy là hoàng đế La Mã nhưng những gì viết cho riêng mình, Marc-Aurèle viết bằng tiếng Hy Lạp.

(tiếp tục hai post gần nhất - đang định)

Calvino, letters

trở lại với những bức thư

(một số người viết thư - thậm chí, viết vô cùng nhiều thư - là một chuyện dễ hiểu, nếu không muốn nói là đương nhiên; nhưng một số người khác, khi thấy là họ cũng viết thư, ta sẽ cảm thấy hơi hốt hoảng: họ cũng có viết thư?)

từ B tới C

sau từ B tới B thì đến "từ B tới C": cuối cùng thì cũng ra khỏi - việc không hề, không hề dễ

(Claudel)

Iris

khi (bỗng) thấy là tôi đã quá nhiều nhà văn nữ (the last ones), thì tôi (bèn) tiếp luôn - đằng nào cũng thế (vả lại, đằng nào thì cũng không thoát được - một thời, văn chương sống được nhờ độc giả nữ, giờ thì văn chương sống được vừa nhờ vào độc giả nữ lại vừa nhờ vào các nữ tác giả; ngay Goethe đã biết phụ nữ đọc sách thì chỉ quan tâm xem có nhân vật nào trong đó hấp dẫn mình không, còn bản thân cuốn sách thì chẳng hề lý gì đến):

Vì Iris Murdoch từng được dịch (một số) trong tiếng Việt, nên tất nhiên tôi cũng có biết loáng thoáng. Nhưng chỉ loáng thoáng mà không hơn.

Cho đến ngày Under the Net lọt vào tay tôi:

Papiers Perdus (III)

đây là I

kia là II

đồng thời, cũng viết tiếp "Viết tiếp"

và tiếp tục "Hai mươi năm dịch thuật"

từ B tới B

tiếp tục 5 post gần nhất (nhưng không phải tất cả)

In lại

(tiếp tục - thật - autobiography và Bruno Schulz)

Hơi tương tự trong địa hạt của đọc: rất nhiều khi - nếu không muốn nói, mọi khi - đọc chỉ thực sự có ý nghĩa khi đấy là đọc lại (nhất là nếu ở lần đọc sau mọi thứ không hề giống gì với lần trước đó: dấu hiệu cho một sự lạc đường đầy may mắn, điều duy nhất chứng nhận cho năng lực về đúng đắn), in sách cũng (bắt đầu) có ý nghĩa thực sự - tất nhiên, ý nghĩa khác - khi đó là in lại.

Lần in lại này, ngoài những chỗ đã nói, còn có thêm một số sửa chữa (chỉnh thì đúng hơn) nhỏ nữa:

Papiers Perdus (tiếp)

tức là, tiếp

Bruno Schulz, luôn

ngày này năm xưa

(tiếp tục "kể kể kể")

Với Bruno Schulz, đã rất sắp: sau khi tình trạng là mãi mà không có gì, rất có vẻ chỉ trong vòng một năm (năm nay), sẽ có luôn tất tật.

(Bruno Schulz)

eight

để có một ngay trước (ngay trước 8 thì tất nhiên là 7) - đúng ra, hay đúng hơn, cần phải nói, ở đây, "Tám chứ không phải Mười"

(đã hoàn toàn xong "sách mới n"

cũng tiếp tục: một người MP, GS kể, 20 năm và Autobahn)

autob

kể từ khi cái từ "autobiography" hiện ra, tôi thấy cần một liều lượng nhất định:

Nhiều nhân vật (phải nói là, rất nhiều nhân vật), những gì họ viết tôi không hề quan tâm, nhưng kể cả thế thì khi họ viết những cái như thế này, tôi vẫn đọc. Trong ảnh là hai (trong vô số) ví dụ.

Papiers Perdus

(tiếp tục K. về A. và n

tiếp tục G. S. và A. E.

cũng tiếp tục - ồ - "hai mươi năm")

Sách mới lần thứ n

(đã tiếp tục 4 post gần đây nhất)

Lâu lắm rồi không làm "sách mới": kể từ, nhưng đúng hơn, phải là kể từ.