Mar 29, 2025

Dịch thuật: đoạn nguội

tiếp tục bqb (chắc sắp hết - chế độ sửa tự động cứ đòi đổi thành "bbq") và phr (chắc hết)


"trên một bức tường xuất hiện dòng chữ: Chúa đã chết, ký tên: Nietzsche; một thời gian sau, có một dòng chữ mới viết bên dưới: Nietzsche đã chết, ký tên: Chúa"

(một joke rất phổ biến)


Các đoạn nóng thì tưng bừng - điều này cũng đồng nghĩa, hoặc gần như thế, với rất nhiều sự kiện. Nhưng đồng thời - chính vì nóng - rất nhiều thứ cũng sẽ bốc hơi luôn.

Vả lại, lịch sử không phải là các sự kiện: nếu có một điều mà chúng ta học được từ sử học của thế kỷ 20, thì chính là điều đó.

Chính vào khi nguội rất nhiều điều xảy ra, và là xảy ra thực sự, tuy không thấy được ngay.

Chỉ khi nguội (tức là đã thoát khỏi nóng: thoát khỏi xung lực khủng khiếp hướng đến các rực rỡ) thì một số điều mới được nghĩ đến. Đấy là vì không còn quá nhiều khuynh hướng về phía thấy ngay. Trong lúc có quá nhiều sự kiện, người ta gần như không có cách nào để ý tới điều gì khác ngoài các sự kiện - tự thân các sự kiện đã có sức thuyết phục tối cao, chẳng cần gì khác nữa. Ở những giai đoạn nóng, đặc trưng nằm ở chỗ: làm gì cũng được, vì có chuyển động chung đầy mạnh mẽ, nó cuốn mọi thứ theo; nói đúng hơn, định ngôn ở thời của nóng trở nên rất dễ dàng: vấn đề ngay lập tức trở thành, nói gì cũng được.

Điều đó gây sung sướng, nhưng cũng không phải là nguy hiểm. Nguy hiểm nằm ở chỗ nghĩ rằng như thế nào cũng được, vì cái gì cũng như thể tình cờ mà có chỗ cho mình, thậm chí cái gì cũng như thể ở đúng chỗ của nó.

Phải vào lúc nguội đi, thì các từ mới được suy nghĩ. Một ví dụ.

Ở cấp độ câu (cũng như trên-câu), chuyện càng quan trọng hơn nữa. Nói một cách ngắn gọn, trong tiếng Việt, câu không-đơn (tức là câu ghép, câu phức) chưa bao giờ được thực sự suy nghĩ. Thậm chí, câu không-đơn gần như không tồn tại.


3 comments:

  1. "Văn chương có thể là thần chú không? có thể trở thành thần chú không? Có chứ, thần chú về bản chất cũng chỉ là một số cách sắp xếp nhất định của ngôn từ. Một số văn chương là thần chú nhiệm mầu nhất."










    ReplyDelete
  2. Và Nerô đi xuống vườn

    ReplyDelete
  3. Không viết tiếp độc giả tưởng football thuật: đánh nguội 😛

    ReplyDelete