đã có vie de giờ lại có Vie de
(tiếp tục 3 post gần nhất: từ tìm nhé, tôi ngại làm link lắm; cũng tiếp tục một post xa xưa hơn - một chút - "Mai")
Tiếp tục vẫn là địa hạt Stendhal: Stendhal viết tiểu sử, có lúc viết tiểu sử một nhân vật tên là Henry Brulard nhưng cũng có (những) lúc viết tiểu sử các nhân vật hoàn toàn khác.
c'est imminent (thậm chí đã có bản thảo)
tiếp tục thế giới ấy: nhưng không còn là từ thế giới ấy, mà nhìn vào nó
Nhân vật ở đây là Paul Veyne: như vậy thì có luôn quy chiếu, là một nhân vật đã nói tới gần đây - ít nhất là trên phương diện câu chuyện ở bên cạnh. Paul Veyne thì ở bên cạnh ai? bên cạnh Michel Foucault.
Nhan đề cuốn sách của Veyne về một phương thức trong thế giới Hy Lạp-La Mã, nhiều người sẽ biết ngay nhan đề ấy từ đâu ra:
(tiếp tục "Khái Hưng 2" và "cầm ô")
Pierre Reverdy viết essai dưới đây vào năm 1950, đăng trên Mercure de France, ngày 1 tháng Tám. Đấy là đã sau hơn 30 năm nhà thơ Reverdy làm thơ, ngay từ đầu đã gây kinh dị cho những người như André Breton, etc. Sự kinh dị ấy nằm chính ở chỗ: không thể bình thường hơn.
Nỗi xúc động gọi là thơ ấy
Pierre Reverdy
tiếp tục Khái Hưng viết thời luận (kỳ trước đã thêm mấy bài)
(cũng tiếp tục "Bí mật của")
Chuyện lẩn thẩn
Bắt đầu một bài mới về Henry James, thì bài cũ cũng đã hoàn thành luôn.
Lần này, người bình luận James là Tzvetan Todorov (Todorov: tìm theo label sẽ có nhiều, nhưng lại có hai label, "todorov" và "tzvetan-todorov"). Nếu bài trước là một essay của một người cùng thời với James, thì essay của Todorov được viết hơn nửa thế kỷ sau khi James chết - và đó là cái nhìn của một lý thuyết gia văn học (Todorov chính là một trong những người làm văn chương James trở nên đáng chú ý trở lại, trong giới nghiên cứu).
Bài của Todorov, "Bí mật của truyện: Henry James" có thể tìm được trong một cuốn sách, Poétique de la Prose.
(tiếp tục "Cầm ô đi trên đường đông", "Mai" và "người đã cùng tôi phụ rất tròn")
Câu chuyện của Khái Hưng: Khái Hưng Trần Khánh Giư có câu chuyện rất lớn; đấy là một trong những câu chuyện lớn nhất. Những ai có câu chuyện lớn? hãy nghĩ đến Nguyễn Văn Vĩnh, hay thậm chí, Nguyễn Du.
Những gì Khái Hưng viết vào những tháng cuối đời, trong vòng nhiều năm tôi đã đi tìm. Nhất là mục "Chuyện Lẩn Thẩn". Đây là một thứ không dễ.
đã tiếp tục một loạt bài ngay trước (tự tìm nhé)
và vậy là, tiếp tục nhân vật ấy
Dẫu chuyện (nghe) có lạ đến đâu, Montaigne - trong suốt nhiều trăm năm - không phải là đối tượng của triết học (bởi vì có những cái nhìn khác nhau - câu chuyện đó). Chuyện này rất mới.
(tiếp tục "Mai", "RB", "thú dữ", "parapluie" và "haimươinăm")
Vừa trở thành tác giả của bình luận mới nhất về văn chương Henry James, Công Hiện đã dịch một trong những bình luận sớm nhất, niên đại 1882.
"thật khủng khiếp khi nghĩ cuộc đời của chúng ta là một cuốn tiểu thuyết, không cốt truyện cũng chẳng nhân vật chính, được làm nên từ trống rỗng và thủy tinh, từ ấp úng nóng"
(Mandelstam)
Đọc cuốn sách của Ralph Dutli viết về Ossip Mandelstam, tôi mới biết, rằng Crimée chính là Tauride. Tại sao điều này lại trôi đi không để tôi nắm bắt được, khi mà tôi từng đọc không ít thứ về Crimée? Tức là, Tauride, Iphigénie, sự hiến tế, câu chuyện cổ đại và huyền thoại nổi tiếng.
RB nhưng không Roland Barthes, cũng không Roberto Baggio
Sàn nhà? trong một cuốn tiểu thuyết của Patrick Modiano, cặp trai gái trẻ tuổi không rời khỏi sàn nhà, suốt một thời gian dài. Chỉ sàn nhà.
Rất có thể, dần dà, sàn nhà sẽ trở thành chính cuộc đời chúng ta, trở thành chính chúng ta. Nó trở thành chúng ta từ chân, hoặc cũng có thể là từ lưng.
(tiếp tục "cầm ô" và "books no")
Mọi thứ - hoặc gần như thế - đều được nhìn từ sàn nhà:
Sau khi bình luận Baudelaire bình luận Thomas De Quincey, Công Hiện đọc Vẽ một phụ nữ của Henry James.
Chuyển động của Isabel
Công Hiện
(tiếp tục "Hai mươi năm dịch thuật (phần tiếp theo)", "Trở lại Aron" và "books no facebook")
"ăn cho hết một cân khoai lang trong nồi đất"
Mưa phùn.
(cũng còn may, vì ít nhất thì không phải là "Trở lại Eden")
[tiếp tục "vingt ans" và "falsebook": hai cái rất liên quan đến nhau; chính tôi tận bây giờ mới nhận ra được cái đó, tức là sự liên quan ấy]
Rất dễ nghĩ là vì cái kia (cuốn sách ấy) cho nên tôi nghĩ đến Raymond Aron, nhưng thật ra là ngược lại:
Heinrich von Kleist và Robert Walser
giờ đây thì, Walser lại viết về Kleist: Walser lấy Kleist làm chủ đề để viết
(tiếp tục "books no facebook" và "Hai mươi năm dịch thuật (phần tiếp theo)": có vẻ như là đã bắt đầu nhìn được một số thứ rõ ràng hơn)
facebook is a false book
(công việc chuyển vẫn tiếp tục, nhưng có thể nói là đã xong rồi; tiếp tục "TB & YL", tiếp tục "hai năm" cũng như "hai mươi năm"
"chuyển" thì cũng đồng nghĩa với việc vứt bớt đi: chuyển nhà bao giờ cũng là cơ hội tuyệt vời để vứt đi vô số chổi cùn rế rách, những gì lưu cữu)
Lần trước, đã là (trọn vẹn) một chương. Giờ, ta sẽ bắt đầu chuyển sang một chương khác.
(tiếp tục "Marcel Granet")
Đây là một "Chapitre VI" - vậy là đã có không ít chương, chẳng hạn như II, hoặc IV.
Chương VI: Truyền thống không mấy chắc chắn: James và nước Anh
Trước ngày 1/1/1924
Đã nói (không ít) đến các sinologue, giờ cần phải nói đến một nhân vật sinologue trọng yếu, Marcel Granet:
Granet thuộc vào thời (ít nhất là không xa) của một sinologue trọng yếu khác, đã được nhắc đến đậm đà; Granet cũng phê phán nhân vật ấy không hề ít.
Vị trí của một nhân vật như Marcel Granet quan trọng đến mức khi cách đây không lâu xảy ra tranh cãi giữa các sinologue Pháp thì đó vẫn là référence: đại khái, người ta có thể đánh giá nhau thông qua việc có trung thành với các bài học từ Marcel Granet hay không.
Nhân vật ấy không chỉ là sử gia, mà còn bình luận văn chương Henry James: cuốn sách về James đó trong nhan đề cũng có từ "Muse" (giống như): La Muse démocratique. Henry James ou les pouvoirs du roman. Chương III của cuốn sách liên quan chặt chẽ đến những tác phẩm của James mà chúng ta đang quan tâm. Trong phân tích của tác giả, hai yếu tố lớn được dựa trên (trở thành nền tảng) là: Tocqueville và Irony.
(các trích dẫn từ Những người châu Âu và Vẽ một phụ nữ được lấy từ bản tiếng Việt đã in; các trích dẫn từ Daisy Miller được lấy từ bản tiếng Việt sắp in)
Chương III: Các thanh niên Mỹ trong cuộc phiêu lưu châu Âu
(tiếp tục Montaigne về Virgile và XXn)
Trong Jacket Trắng, Melville nhắc đến Dana, rất thoáng qua (FYI: ở chương XXIV, "Dana bạn tôi người bất-khả-sánh", khi gần hết chương). Đó là Richard Henry Dana, mà Melville xem là reference lớn trong địa hạt "hải trình qua Mũi Sừng".
Tức là Dana tác giả cuốn sách dưới đây:
(tiếp tục "Hai mươi năm dịch thuật (phần tiếp theo)" và "La Bruyère")
Montaigne: Virgile không chỉ đưa Dante đi mà cũng trở thành đối tượng bình luận cho Montaigne.
Trong địa hạt Montaigne, bản thân văn bản đã là một việc quá khó và lằng nhằng, cho nên tốt nhất là tạm lờ nó đi, vào lúc này - luôn luôn có thể trở lại chuyện ấy sau. Bài (tức là "essai": Montaigne là người đặt ra từ "essai") dưới đây nằm trong Livre III, tức là phần cuối của Essais.
Baudelaire ở tư cách độc giả của Thomas De Quincey: một trong các chủ đề vừa hiển nhiên lại vừa khó nhằn.
(tiếp tục "some", "La Bruyère" và "1/1")
Baudelaire đọc Thomas De Quincey
Công Hiện
Thời điểm Mandelstam ở bên ngoài nước Nga, như đã nói.
Đấy là khi tờ tạp chí Commerce, tập mùa đông của năm 1925, đăng bản dịch bài thơ "Mồng Một tháng Giêng 1924" của Mandelstam.
Bài thơ ấy nằm ngay sau những bài thơ của Pasternak.
Khi biết tôi quen Trần Hoàng Bách, Mai Sơn bảo tôi là mình cũng quen, và kể vài chuyện của hai người, tại Sài Gòn, trước đó đã lâu. Tôi bỗng vừa thấy một điều: chưa bao giờ tôi thấy Mai Sơn đi Hà Nội. Chắc không có việc gì để làm ở đây (nữa).
