Lý thuyết tiểu thuyết

tiếp tục lịch sử mới

(tiếp tục "my Lukács" và vẫn cứ tiếp tục vẫn cứ)

Không chỉ Lukács, mà còn thêm một nhân vật nữa - Bakhtine - đặc biệt có nhiều quan hệ với câu chuyện của chúng ta (tức là cặp ấy). Và cũng như ở "Lukács ở Việt Nam", vấn đề chuyên gia cần đặt ra. Chuyên gia duy nhất của Việt Nam về Bakhtine (và Dostoievski) là Phạm Vĩnh Cư; từ đây có thể thấy các chuyên gia giả, nhất là bộ ba Trần Đình Sử-Vương Trí Nhàn-Lại Nguyên Ân.

Lý thuyết tiểu thuyết của Lukács sẽ sớm có bản dịch tiếng Việt; nhưng lý thuyết tiểu thuyết của Bakhtine cũng đặt ra rất nhiều vấn đề không nhỏ.

Lukács và Bakhtine (ở đây, là một khẳng định: chỉ có họ): gần như là một câu chuyện. Giờ đây, đã quá dễ để thấy, đấy là câu chuyện đặc thù (điển hình) của cả một thời đại, trong đó có một yếu tố lớn: phải im tiếng. Nhưng điều dễ dàng ấy rất dễ khiến người ta không nhìn thấy sự là một (một nhất thể) ở một tầng khác hẳn. Lukács và Bakhtine gặp nhau trên bình diện nào? Ấy là bình diện của ý luận; cả hai đều nắm bắt được ngay tầm quan trọng (cùng với đó, sự nguy hiểm) của một thứ như ý luận. Nhưng điểm gặp này đồng thời cũng lại là điểm phân tách. Mỗi người sẽ rẽ ngay về một hướng: con đường của riêng mỗi người. Nhưng cũng phải có một điểm, thì mới có thể có rẽ nhánh.