Đương đầu với đơn giản

Nhà văn người Pháp Frédéric Beigbeder, một “tay chơi” có danh tiếng lẫy lừng trong nhiều ngón nghề, từng khẳng định: “Sau ba năm, một cặp đôi phải bỏ nhau, tự sát, hoặc sinh con, đó là ba cách xác nhận kết cục của họ”. Một mối tình kết thúc bằng việc hai con người hoặc lủi thủi hoặc hằm hè chia tay nhau, điều này rất không đáng bị coi là lạ. Mối tình có đoạn kết là một cú nhảy từ trên cầu xuống sông, lao vào đầu máy xe lửa, hoặc tanh bành hơn nữa là có mùi vị của thuốc ngủ quá liều hay thuốc súng đủ liều, phim ảnh văn chương cũng chẳng hiếm khi cung cấp ví dụ. Điều lạ ở đây là Beigbeder xếp ngang hàng việc có con với bỏ nhau và tự sát.

Trong mọi trường hợp xuất hiện “người thứ ba” xen vào giữa một cặp yêu nhau, chắc chắn một đứa trẻ con ít gây nghi kỵ nhất. Chẳng ai nghĩ đến chuyện so sánh đứa bé với nỗi nguy hiểm từ một gã đàn ông sát gái mặt đầy sẹo nhưng tâm hồn bay bổng, một cô gái xinh đẹp mềm mại buồn nhưng lại rất cứng rắn trong công cuộc gây thương nhớ, hoặc thậm chí một bà mẹ chồng tai quái quyết chí chiếm trọn chỗ trong trái tim đứa con trai. Thế nhưng câu chuyện tình yêu vẫn cứ rẽ ngoặt vào lúc khả năng hoặc thực tế về một đứa trẻ xuất hiện.

Tình huống này còn phải tính đến bối cảnh đan xen chằng chịt của bao nhiêu chi phối: mệnh lệnh của sinh học trong công trình tiếp nối giống nòi, tiếng thủ thỉ nhỏ nhẹ nhưng cương quyết của truyền thống gia đình, chưa kể đến mọi tính toán về trợ cấp xã hội, vân vân và vân vân. Những người yêu nhau, họ cứ tưởng chừng như mình tự do lắm mà tùy ý nương theo chiều hướng tình cảm cá nhân, họ cứ tưởng mọi thứ mới là bắt đầu, phơi phới đầy triển vọng, trong khi sự thật là kết cục lúc nào cũng đã lăm le xuất đầu lộ diện. Không gì trường cửu như tình yêu, nhưng cũng không có gì dễ đổ vỡ như tình yêu, và con người lãng mạn đến mấy rồi cũng sẽ đến lúc phải công nhận rằng tiếng trẻ con khóc và mùi tã lót là những thứ không hề dễ chịu.

Sự đương đầu với “người thứ ba” này, ngay cả khi không phải là người thứ ba không được mong muốn, còn khó ở chỗ không một cách giải quyết theo lối bạo liệt nào là khả dĩ: bỏ nhau hay tự sát, dẫu đau đớn, vẫn là lựa chọn, còn cái kết cục thứ ba theo Beigbeder này đơn giản là không cho người ta một khả năng nào nữa.

Còn một khi đã có “lệch pha” giữa hai người yêu nhau về chủ đề đơn giản nhưng nghiêm trọng này, thì tức thì bi kịch thảm khốc sẽ xảy ra. Trong cuốn tiểu thuyết “Moon Palace” của Paul Auster, việc không quyết định nổi là nên có con hay không đã khiến cho Marco Fogg và Kitty Wu đánh mất đi một tình yêu tưởng chừng muôn đời nồng nhiệt. Ở mức độ thấp hơn và kín đáo hơn, ta có thể tìm thấy lời cảnh báo nghiêm khắc và thường trực từ các tờ báo phụ nữ về số lượng phá thai ở thiếu nữ. Thậm chí một nhà văn nổi tiếng còn từng để cho nhân vật của mình phát biểu những lý do để không nên có con, trong đó có một lý do phảng phất ý vị siêu hình: sinh con cũng đồng nghĩa với công nhận rằng thế giới là tốt đẹp muôn phần, trong khi sự thật hình như không phải vậy.

Người ta thường rất mạnh mẽ và thực hiện được những chiến công tuyệt diệu khi phải đối mặt với những hiểm nguy kinh người, nhưng lại rất lúng túng lúc đương đầu với những điều đơn giản. Thế mà cuộc đời này lại được làm nên từ rặt những điều đơn giản đến buồn cười.