Nối (lâu lâu quay lại cái ấy, nối) Brasil với Argentina: Braxin; điều này làm tôi nhớ đến một cuộc chiến tranh, gọi là "Chiến tranh Paraguay", khi liên quân Brazil, Argentina và Uruguay đánh Paraguay.
Bỗng nhìn thấy quyển sách này:
Gần như tôi không thể tưởng tượng được Borges là người Argentina, cho dù tôi đã đọc đến cả câu chuyện Norman Thomas di Giovanni đến Buenos Aires như thế nào. Vậy thì, Borges ở đâu? Với tôi, Borges chẳng ở đâu - vậy thì cũng gần như đồng nghĩa với Borges thì phổ quát. Nhưng không phải cùng nghĩa với mệnh đề Kafka thì phổ quát: Kafka phổ quát vì Kafka là Praha.
Tuy đã biết Borges từng bình luận milonga (chuyện do Sabato kể), tôi vẫn chẳng thấy Borges có chút Argentina nào. Borges: phải là Thụy Sĩ (tập truyện ngắn To Be a Man mở đầu bằng truyện tên đúng là "Thụy Sĩ", và Patrick Modiano viết một truyện - cũng ngắn, chứ không phải tiểu thuyết - về Thụy Sĩ: với Modiano, đấy là chỗ các cựu phát xít sống, lại còn một cách yên ổn; Argentina cũng vậy. Không phải ngẫu nhiên khi chỗ đó thu hút một người như Borges, như Nabokov (Nabokov hạ cố lắm thì mới nhắc đến hai người cùng thời: Hemingway, Borges), hay Charlie Chaplin. Thụy Sĩ thì phổ quát bởi vì trung lập. Đi vào chính giữa.
Khi tôi thấy gần như không thể đọc được Borges nữa, thì Borges lại xuất hiện: ít nhất là một cuốn sách Borges. Như một dấu hiệu.
Nhưng dẫu thế nào, đọc Borges tôi thấy quá nhiều thứ.
No comments:
Post a Comment