Xứ Phi Lai: Erewhon

Quay trở lại với Valery Larbaud "của tôi"; đồng thời đây cũng là sự mở ra câu chuyện của các nhà văn ở vai trò dịch giả:

Valery L.

Valery Larbaud đã trở lại.

Léon-Paul Fargue: một nửa bài thơ

Cái dở của tôi là mãi đến gần đây mới đọc được thơ. Không phải là trước đó tôi không đọc thơ, thậm chí tôi còn đọc rất nhiều thơ, có thể nói là lúc nào tôi cũng đọc thơ, nhưng đọc mà không nghĩ là mình thực sự hiểu được, tức là chỉ đọc để mà đọc thôi. Cho nên trong rất nhiều năm, về cơ bản tôi không bao giờ nói đến thơ.

Nhưng đến đó rồi, lại có một cái dở lớn hơn nhiều :p

Người Pháp và Borges

Người Pháp ưa văn chương dài dòng và trước tác đồ sộ tìm được chính xác đối nghịch của mình ở Borges. Càng đối nghịch thì càng thu hút nhau, nên một mặt thì Borges (ít nhất thuở đầu đời) nhận tác động trực tiếp từ nước Pháp, mặt kia thì Borges nhanh chóng tác động vô cùng mạnh mẽ lên văn chương Pháp, từ rất sớm.

Câu chuyện Borges ở Pháp không hoàn toàn như nhiều người vẫn nghĩ: tất nhiên Roger Caillois đóng vai trò rất lớn và Borges rất nổi tiếng ở Pháp từ đầu thập kỷ 50, khi tủ sách "La Croix du Sud" do Roger Caillois phụ trách ở Gallimard giai đoạn đầu đã đưa tập Ficciones đến với độc giả Pháp.

Mồng một tháng Sáu ngày của các cháu

+ Tôi thường ra hiệu sách và thường xuyên gặp cảnh bố mẹ dắt con đi mua sách hoặc hỏi han người bán sách để mua sách về cho con. Kết luận của tôi sau một quá trình dài là cũng như rất nhiều lĩnh vực khác của sách, phụ huynh rất rất cần được hướng dẫn tốt. Đợt này có thể gọi là mỏ vàng cho các cháu mê sách, nhất là dòng sách kinh điển. Hồi tôi còn nhỏ mồng một tháng Sáu là ngày được trông chờ đến chết luôn chết xuống, vì ngày hôm đó sẽ được bố mẹ dẫn ra Bờ Hồ mua sách. Đến giờ tôi vẫn giữ được bộ Tây du ký, đợt trước đã theo chân bác 5xu đi đóng lại ngay ngắn, vì qua bao nhiêu năm đọc đi đọc lại đọc lên đọc xuống nó đã xộc xệch hết cả. Yêu cầu duy nhất của tôi với người đóng sách là không được xén mất chữ nào trong những lời đề tặng của bố tôi. Hồi đó là cách đây đúng hai mươi năm. Dưới đây là list sách chúng tôi chuẩn bị cho mùa hè này. Tôi sẽ đánh sao (từ 1 đến 5) cho các bác dễ theo dõi :)

Câu chuyện nghĩa địa (Neil Gaiman)

Nobody Owens (gọi tắt là Bod), một cậu bé bình thường! Từ khi còn trong nôi, cả gia đình bị một sát thủ bí ẩn tên Jack sát hại, cậu được những hồn ma trong một nghĩa địa cổ nuôi dạy và giúp chống lại kẻ giết người vẫn lần theo dấu vết của cậu.

****


Cá sấu Ghena và các bạn (Eduard Uspenski)

Con cá sấu tên Ghena hành nghề sắm vai cá sấu trong sở thú thành phố, con vật kỳ lạ Cheburaska và cô bé ngoan Galia hợp thành một nhóm bạn thân thiết. Bộ ba nhận ra rằng mọi người trong thành phố này thật cô đơn và họ phải cách để giúp đỡ mọi người trong khi mụ già Sapokliac cùng con chuột cưng Lariska thì cứ nghĩ ra đủ trò để ngăn cản họ.

***** (5 sao vì một lý do rất subjective: hồi bé tôi thường xuyên đọc sách như thế này và đã rất quen với lôgic của nó, dù bây giờ chưa chắc nhiều người đã thích, nếu đã quen với lôgic và kiểu hài hước của Harry Potter)


Nhóc Nicolas (Gosciny và Sempé)

Nhóc Nicolas đưa độc giả trở lại thế giới trẻ thơ, nơi mọi sự đều giản đơn, trong trẻo, mọi thứ đều “đỉnh”, “kinh khủng”, kích động, khiến ta ngây ngất, một chuyện nhỏ nhặt không đâu cũng khiến ta nhảy dựng lên vì vui sướng… Thế giới người lớn đã đánh mất dần theo năm tháng, và nay tìm lại được khi đồng hành cùng những cuộc phiêu lưu của nhóc Nicolas.

***** (đợt này có tổng cộng ba tập. Dài dòng một chút về cấu trúc bộ sách: hai tập dày Nhóc Nicolas những chuyện chưa kể lại là phần sau, mới được in bên Pháp, trong khi ba tập lần này mới là bộ Nicolas "chính")


Chuyện con mèo dạy hải âu bay (Luis Sepúlveda)

Bị nhấn chìm trong váng dầu do con người đổ bừa bãi trên biển, cô hải âu Kengah bị đàn bỏ lại giữa một mình, chờ đợi cái chết mòn mỏi. Nhưng, cô đã tìm được cách cất cánh bay lên tìm được tới đất liền và rơi xuống ban công của con mèo mun to đùng mập ú Zorba. Không thể từ chối lời trối trăn của Kengah, con mèo Zorba hứa với cô rằng nó sẽ không ăn quả trứng cô sinh ra, chăm sóc quả trứng cho tới khi nó nở và dạy con hải âu con tập bay.

**** (rất phù hợp với bé gái thích mèo :)


Thuyền trưởng quần lót (Dav Pilkey)

Loạt truyện về hai câu nhóc lớp bốn George Beard, Harol Hutchins và một siêu nhân chỉ mặc mình quầ lót. Khi cãi cọ, khi thuận hòa, khi rơi vào vòng vây hiểm ác của bọn toa lét biết nói hay đám người ngoài hành tinh, thậm chí la lối cả tác giả “Đủ rồi, cha nội! Tả thế đủ rồi, cha làm bọn tôi phát ốm”, các nhân vật lần lượt dẫn người đọc từ tập truyện này qua tập truyện khác.

*** (nhí nhố và vui vẻ, fun for fun, tổng cộng ba tập)



Nhật ký ngốc xít (Jim Benton)

Câu chuyện xoay quanh cuộc sống với Jamie Kelly, nữ sinh cấp hai, người có “định mệnh trở thành công chúa hoặc gián điệp/diễn viên ba lê”. Ngày ngày Jamie mở cuốn sổ bí mật ra, bắt đầu bằng câu “Nhật Ký Ngốc Xít thân mến” và kể lể từ sự tình.

**** (nhí nhố nhưng kể chuyện rất rất giỏi, và rất đúng suy nghĩ của trẻ con kiểu đanh đá cá cầy :)


Nhà Tuck bất tử (Natalie Babbitt)

Cô bé mười tuổi Winnie Foster tình cờ phát hiện bí mật của gia đình Tuck: từ tám mươi bảy năm về trước họ đã vô tình uống nước trường sinh và vĩnh viễn đứng ngoài dòng sinh, lão, bệnh, tử. Nhưng, khi tình yêu giữa cô và cậu con trai nhà Tuck bắt đầu, cô phải đứng trước sự lựa chọn: uống nước trường sinh hoặc già đi theo năm tháng.

**** (hơi u ám, những ai từng thích Gió qua rặng liễu và Khu vườn bí mật sẽ thích)


Cuộc chiến khuy cúc (Louis Pergaud)

Bắt đầu mỗi khi mùa thu đến và kéo dài cho tới hết mùa đông, trẻ con hai làng Longeverne và Velrans lại bắt đầu cho một cuộc chiến oai hùng. Kẻ xấu số nào rơi vào tay địch phải chịu một sự sỉ nhục lớn nhất trong lịch sử chiến đấu là bị chúng cắt tất cả khuy cúc, dây buộc…

**** (kiểu Những cậu con trai phố Pan của Pháp)


Cedric (Laudec và Cauvin)

Mọi câu chuyện về Cedric trong tập Tôi không thích nghỉ hè đều liên quan đến cô bạn gái Trung Quốc tên Chen, người mà mỗi khi có cơ hội cậu đều cố gắng bày tỏ tình cảm nhưng chưa bao giờ làm được bởi lần nào cũng có một trục trặc xảy ra và làm đau đầu chàng trai 8 tuổi.

***** (5 sao vì hình vẽ quá đáng yêu)

+ Enfantines là tập truyện của Valery Larbaud, rất tuyệt vời trong một văn phong của người lớn nhưng đề tài lại là trẻ con, một Alice in the Wonderland, sự phức tạp không làm giảm bớt đi giá trị, vì mỗi lần đọc sẽ phát hiện thêm nhiều điều mới mẻ. Quyển sách cuối cùng mà tôi muốn nói đến mới là một kiệt tác: Miss Charity, dày bằng cả Không gia đình và Trong gia đình (tã đẹp nói dối và tã đẹp nói thật hehe) cộng lại. Marie-Aude Murail là một thiên tài, các bạn đọc được tiếng Pháp đừng bỏ qua. Miss Charity là một dạng tiểu sử hư cấu về Beatrix Potter - là ai thì có thể google :)

Out of Paris

Thật tuyệt vời và cũng thật rất không tuyệt vời khi đọc đi đọc lại một cuốn sách như A Moveable Feast.

Nó là một cuộc tính sổ, nhưng cũng là cuốn sách rất tình cảm cho Paris. Căn nguyên nhan đề nằm ở một bức thư Hemingway viết cho một người bạn vào năm 1950: "If you are lucky enough to have lived in Paris as a young man, then wherever you go for the rest of your life, it stays with you, for Paris is a moveable feast."

Khi đã từng ở Paris thời trai trẻ thì sau này dù có đi đâu Paris vẫn mãi đi cùng, bởi vì "Paris is a moveable feast". Đến chương cuối, cả nhà Hemingway rời khỏi Paris, khi đó Mr. Bumby ông con trai hay chơi trong giường cũi với con mèo F. Puss sẽ không thể giữ được sức khỏe tốt nếu tiếp tục ở lại. Một câu đầy cay đắng của Hemingway nói rằng "our Paris was too cold for him". Cay đắng, bởi vì với Hemingway rời Paris tức là rời khỏi nơi có thể ngồi viết văn hàng giờ, gỡ bỏ đi tất cả những gì người khác thường giữ lại trong truyện, tại Closerie des Lilas ngay đoạn quảng trường Observatoire. Quán Rotonde ở đại lộ Raspail là nơi để khoe mẽ, nhưng Closerie des Lilas thì khác, tại đó có anh phục vụ bàn Jean sẵn sàng rót đầy tràn ly whisky cho Hemingway và người bạn Evan Shipman. Chương cuối sách được đặt cái tên đầy nostalgia: "There Is Never Any End to Paris".