Lenz

thêm một lần nữa - tương tự ởkia: Lessing nhưng không Doris - Lenz nhưng không Siegfried

Giải thưởng Georg Büchner thì nhiều người biết (nó phải ở ngang cỡ với Goethe Preis), nhưng đọc Büchner thì chẳng mấy ai. Tương tự: giải thưởng Grillparzer thì không ít người biết (Thomas Bernhard từng nhận và kể mình nhận giải như thế nào: xem ởkia), nhưng đọc Grillparzer thì (Grillparzer: con người đi từ nhân tính đến thú tính, ghé ngang quá quốc tính, tức là quốc tịch).

Đến cả Goncourt cũng chung cảnh ngộ nốt.

Điều gì làm cho một cuốn sách như Lenz, vô cùng mỏng (quyển sách đã gồm đủ mọi thứ, lời tựa rồi chú giải rồi mục lục, etc., in chữ thì lại to - vẫn chỉ ở tầm 70, 80 trang), nhưng lại là kiệt tác văn chương vô song?

Dường như, chuyện hoàn toàn tương tự đối với Paul Celan: nhưng không phải ở thơ mà là ở văn xuôi (rất ít, vô cùng ít).

A, nhưng cần phải tìm Woyzeck của Büchner: quyển Woyzeck ấy nhét vào đâu mất rồi? Woyzeck thì lại dẫn đến Wozzeck của Alban Berg, tất nhiên.

(còn nữa)

(tiếp tục "sáng")