đi quanh phòng

Để trở lại (nói đúng hơn, ở lại) với Jean Giono, đây là incipit một cuốn sách (nữa) của Giono: "Je ne suis pas voyageur, c'est un fait." Một lời thú nhận, rằng mình không phải là một người hay đi: có thể hiểu, Giono bị Melville hấp dẫn mạnh đến thế (từng có lúc - cụ thể là trong Noé - Giono thú nhận mình yêu quý ở Melville sự rụt rè) chính là do yếu tố ở yên một chỗ không nhúc nhích vốn dĩ rất mạnh ở một người từng đi biển và trông như thể rất hoạt động. Những người chẳng đi đâu bao giờ, cứ như thể họ từ chối sống ("Ra đi thì nhẹ, trở về thì rỗng. Ở một chỗ thì không sống.")

Cả đời, Jean Giono gần như không rời khỏi Manosque quê hương, vùng Provence.

Cuốn sách có incipit trên đây - rất nghịch lý - là một travelogue, Voyage en Italie. Một chuyến đi được kể lại bởi một người tự nhận mình (rất) không hay đi đâu (Lévi-Strauss cũng mở đầu Tristes Tropiques bằng một nghịch lý tương tự, như ai cũng đã biết). Thêm nữa, sự đi sang Ý nhấn mạnh thêm vào tính chất Stendhal ở văn chương Giono: tính cách ấy rõ nhất ở loạt tác phẩm về nhân vật hussard, một "colonel", một carbonaro, Angelo Pardi. Giono, một thời gian dài, cũng thích định danh thể loại những cuốn sách của mình là "chroniques".

Sự không đi đâu lại càng có ý nghĩa hơn vào thời chúng ta, thời của sự đi lại (quá) dễ. Dễ đến mức ước vọng lên đường đặc trưng đến thế cho tuổi trẻ mọi thời, nghe thật nực cười.

Vẫn trong Voyage en Italie, nhưng là đầu chương thứ hai, bắt đầu thực sự vào câu chuyện chuyến đi sang Ý, ngay trước khi nhận mình là độc giả (rất) lâu năm của Machiavel, Giono nói (tức là viết): "Có một dạng hạnh phúc không tùy thuộc cả vào người khác lẫn vào phong cảnh: ấy chính là hạnh phúc mà tôi từng luôn luôn tìm cách kiếm lấy." Chuyến đi Ý của Giono (cùng vợ và một cặp vợ chồng người bạn) được thực hiện bằng xe ô tô: ta thấy là Giono khác Melville đến thế nào.

Đã đến lúc, nhiều ảo tưởng tan biến (vỡ như bong bóng xà phòng hết ấy mà, lần lượt từng cái một, hoặc cũng có thể là đồng loạt rất nhiều vỡ cùng một lúc), cần phải biết sung sướng (thậm chí hạnh phúc) khi có tận một căn phòng để loanh quanh trong đó.

(cách đặt giường trong một căn phòng)

(tiếp tục "Giono & Melville")