May 7, 2009

Hạnh phúc ngắn ngủi của Francis Macomber

Trên tờ The Guardian hay có list sách hay do một nhà văn hay ai đó tự lập ra. Có rất nhiều, cũng tương tự như "Le Questionnaire de Marcel Proust" (vụ questionnaire này cũng rất vòng vèo, đại khái là khi còn nhỏ Proust đọc thấy cái test tiếng Anh và nhiều lần trả lời, rồi thay đổi một chút các câu hỏi; bản thảo này gần đây được bán đấu giá lên tới trên 100.000 euro: xem thêm ở đây). Lần này danh sách của Malcolm Pryce chọn 10 "expatriate tale" hay nhất rất thú vị. Tôi cũng chẳng biết Pryce là ai, danh sách của Pryce tôi cũng chỉ biết vài quyển: The Quiet American của Greene (ai mà không biết), The Alexandria Quartet của Lawrence Durrell (với tôi Durrell là tương ứng bên tiếng Anh của Albert Cohen bên tiếng Pháp), The Gentleman in the Parlour của Somerset Maugham, Speak, Memory của Nabokov (mà trên blog cũ tôi cũng từng nói đến), Under the Volcano của Malcolm Lowry (cũng là một duyên nợ: do một lần quá chán nản chẳng có gì làm trong một thư viện rộng mênh mông nên tôi đã lỡ tay rút trúng quyển này và đọc say sưa), và A Moveable Feast của Hemingway. (Nhìn chung hiểu biết của tôi về văn học Anh-Mỹ là rất hạn chế).

Cách Pryce viết về cuốn hồi ký của Hemingway cứ là lạ, đọc mấy lần mới hiểu đại khái:

"Hemingway in Paris in the 20s. Starving, living in a garret with his wife, but somehow able to write in the morning and go to the races every afternoon. It all seems so achingly romantic that it comes as a shock in later years to find out it was mostly bollocks - he wasn't really starving but had loads of money. Ah well. The bits about sharing the place with Ezra Pound, F. Scott Fitzgerald, Ford Maddox Ford, John Dos Passos, James Joyce and Gertrude Stein are true. As is the sage advice he gave, that when writing one should always leave a bit over for the next day; stop before one has finished what one was..."

A Moveable Feast (nhan đề siêu khó dịch, bên Pháp chơi ngay trò lẩn tránh, chuồn lẹ, dokhnian way :) bằng cách phiên đi thành Paris est une fête, Paris là một bữa tiệc) rất mỏng, nhưng kể rất nhiều chuyện, đặc biệt hấp dẫn là chuyện về Gertrude Stein hồi đó sống ở phố Fleurus (Stein cũng xuất hiện trong phim Modigliani, như một con ngoáo ộp).

Hồi này Hemingway sống ở khu quận năm, quanh quẩn phố Mouffetard (La Mouffe), quảng trường Constrecarpe, gần phố Cardinal Lemoine và hay đi ngược sang bên quận sáu đến "A Good Café on the Place de St-Michel" - Một quán rất được trên quảng trường St-Michel :) và bắt đầu tự xây dựng kỹ thuật viết văn như sau này chúng ta (một số) sẽ thấy.

Thôi bận rồi để lúc khác viết tiếp hehe (ở Việt Nam truyện "The Short Happy Life of Francis Macomber" trong tập The Snows of Kilimanjaro được dịch thành "Hạnh phúc ngắn ngủi của Mắc Com-bơ").

+ Tức quá, có bài báo "Hemingway's Gender Trouble" của Gerald Kennedy này muốn vơ quá mà nó đòi trả tiền; bác nào có sẵn hay đang có pass lấy hộ được không ạ? Tks tks :)

14 comments:

  1. Của bác đây ạ.
    https://www.yousendit.com/transfer.php?action=batch_download&batch_id=dVlvbGtFdGpENlFLSkE9PQ
    Cheers

    ReplyDelete
  2. Quá chuẩn và quá tuyệt, anh load được rồi, tks T.

    ReplyDelete
  3. Tôi xấu hổ quá, nguyên cái list tôi chỉ biết mỗi cái tựa The Quiet American. Đã xem phim nhưng chưa đọc sách. Ở Mỹ ít nghe ai nhắc đến tên quyển sách này của Hemingway. Chỉ nghe nói nhiều đến The Old Man and the Sea, The Snow on Kilimanjaro, đại khái là thế.
    Chỗ tôi ở kiếm sách báo VN rất là khó. Nếu tôi không gặp trên mạng thì tôi không biết quyển nào đã được dịch và nếu đã dịch thì cũng không có để mà đọc. Từ tiếng Trung Quốc dịch sang tiếng Việt có lẽ là hay hơn. Tôi đọc tiếng Anh mà lại không biết tiếng Trung quốc nên đành phải chịu thiệt thòi.

    ReplyDelete
  4. Tên truyện "Hạnh phúc ngắn ngủi của Mắc Com-bơ" vang lên quen quen, hình như mình đã đọc hồi lâu rồi, nhớ là có một nhóm đi săn, có đôi vợ chồng hủng hoẳng và bác chồng là bác Mắc Com-bơ xấu số, chắc là đúng rồi :)

    ReplyDelete
    Replies
    1. Tìm truyện này ở trạng nào vậy ạ? Cho mình địa chỉ đuoecj không?

      Delete
  5. Chính xác, chị HY ạ. Người ta nói truyện đó là một trong những truyện Hemingway mang Scott Francis Fitzgerald (tác giả "The Great Gatsby"), đời tư cũng như tính cách của ông ấy (mà theo Hemingway là "coward") ra để "chế giễu" (từ này nghe quen quen à nha :)

    À cũng phải đính chính, à la dokhnian way: những người đánh loto thì biết 22 là 22 còn 23 là 23, và những người học vỡ lòng thì biết o là o mà ô là ô: bản dịch kia tên là "Hạnh phúc ngắn ngủi của Mắc Cômbơ" (thậm chí còn được lấy làm tên chung cho một tập truyện ngắn của Hemingway in ở Việt Nam).

    ReplyDelete
  6. - Thế chữ nào bị bỏ sót? life à? bạn NL dịch như thế nào ?
    - Bạn NL rất ư là justice nhé, he he, trích PNH xong phải trích Đ.Kh !
    :))

    ReplyDelete
  7. Dạ không, em thấy dịch thế cũng không sao, nghe hay là khác :)

    ReplyDelete
  8. Nhi Linh chac la chua doc A Moveable Feast nen thay doan nay kho hieu :). To dich ho o ben duoi:

    "Hemingway in Paris in the 20s. Starving, living in a garret with his wife, but somehow able to write in the morning and go to the races every afternoon. It all seems so achingly romantic that it comes as a shock in later years to find out it was mostly bollocks - he wasn't really starving but had loads of money. Ah well. The bits about sharing the place with Ezra Pound, F. Scott Fitzgerald, Ford Maddox Ford, John Dos Passos, James Joyce and Gertrude Stein are true. As is the sage advice he gave, that when writing one should always leave a bit over for the next day; stop before one has finished what one was..."

    Dai de la the nay:
    Trong cuon A Moveable Feast (Dai tiec di ddo^.ng - neu dich nguyen van, von trich tu cau noi cua Hem rang neu luc tre ma tung song o Paris thi sau nay, cho du co di dau, cung van se co Paris o trong nguoi boi vi Paris giong nhu la mot dai tiec di dong), Hem ke rang luc bay gio, Hem song voi nguoi vo thu nhat la Hadley va cau con trai nho thuong goi la Mr. Bumby. Luc do ngheo cho nen Hem thuong hay phai nhin doi de viet, co luc thi khong co tien de mua cui dot mua dong, roi con phai di muon nho tien hoac muon nho sach cua Sylvia Beach (Shakespeare & Co.) Hang ngay, buoi sang thi Hem hay ra cafe La Closerie des Lilas ngoi viet, sau do den chieu thi di ra truong dua xem dua ngua, dua cho', dua xe dap, co dua gi thi dat cuoc, thinh thoang cung kiem duoc tien. Nhung ve sau nay, nguoi ta biet la luc do thuc ra Hadley duoc mot khoan thua ke kha kha va Hem tu nguyen bo cong viec lam bao de viet van, tinh hinh khong den noi bi dat nhu Hem ke. Cac doan ve cac nghe sy expats o Paris thoi do thi khong co gi de noi (in a way, Hem "noi xau" hau het moi nguoi, chi tru co Erza Pound vi Pound is a kind man, con nhung nguoi khac thi bao Hem la "son of a bitch", nhat la sau khi cuon The Sun Also Rises ra doi). Hoi do, Hem co mot nguyen tac viet van la trong mot ngay, khong bao gio viet cho den can kiet cam xuc ma bao gio cung dung lai o cho Hem biet cau chuyen se tiep dien tiep the nao, de hom sau thi lai viet tiep duoc. Hem goi nhu the la "keep the juice going."

    ReplyDelete
  9. Theo to thi cuon The Sun Also Rises - viet thoi ky Paris nay - la cuon hay nhat cua Hem. Cac cuon ve sau nay khong hay bang mac du do so hon ve quy mo, nhung ma khong co cai originality and flare nhu Sun Also. A farewell to arms khong co du thickness and ve co ban la a flop. Ong Gia Va Bien Ca thi thuc ra chi con superb technique, no more flare. Voi ca, noi nhu Hem la cac nha phe binh cu tim ra symbols trong cuon nay chu "ong gia chi la ong gia, con ca chi la con ca, bien chi la bien, lam gi co symbols gi dau". Nhung dung ve mat modern English prose thi to thay technique cua Hem qua tuyet voi; ve sau nay qua nhieu nguoi bat chuoc cho nen nguoi doc bay gio rat kho nhan ra tinh original cua cai technique va style day. Neu doc ky nhung nguoi viet truyen ngan hien dai cua My, se thay ho chiu anh huong rat nhieu cua Hem (consciously or subconsciously)

    To cung nghi "A short happy life of Francis Macomber" la truyen ngan xuat sac nhat cua Hem va cua mot trong nhung truyen ngan xuat sac nhat cua van hoc the ky 20. No o mot league khac han tat ca nhung gi Hem viet truoc va sau do. Ve Scott Fitzregald thi neu doc cac letters cua Hem sau nay se thay Hem vua quy, vua yeu, vua ghen, vua tuc Scott. Hem cho rang Scott la eternal adolescent, khong bao gio lon len thanh real man (like Hem). Hem cung cho rang Scott la genius nhung ma tai nang bi Zelda pha hong ca ("the poor son of a bitch!")

    Note: "Hem" chi la cach nguoi ngay xua goi tat Hemingway thoi, chu khong phai co y bat kinh.

    Them: Bua truoc thay ay bao "Borges la nha van My Latinh vi dai nhat the ky 20". To cung thich Borges nhung thay your statement is an open invitation for dispute, but we can talk another time :)

    ReplyDelete
  10. Ối trời cám ơn bạn Hương :) Thật ra đoạn của Pryce khó hiểu với tớ vì lúc đọc đoạn đó tớ còn chưa biết các nghiên cứu về sau nói rõ Hemingway chơi trò "chế tạo tuổi trẻ chính mình" thế nào, nên tớ rõ ràng nhớ Hemingway trong "A Moveable Feast" miêu tả mình rất nghèo mà bác kia cứ nói đến chuyện lắm xiền :) Hemingway tớ chưa đọc hết, nhưng "A Moveable Feast" thì cũng có đọc qua rồi.

    Vụ Borges: tớ xin lỗi vì quá modest :)) lẽ ra phải nói là "nhà văn vĩ đại nhất" :-) Anw, càng đọc Mỹ Latinh càng thấy nhiều cái hay, Bolano, Rulfo, Onetti... chẳng hạn.

    ReplyDelete
  11. à quên mời bạn thưởng thức "poor son of a bitch" :)

    http://khueviet.blogspot.com/2009/04/be-ngheo-cua-me-i.html#comments

    ReplyDelete
  12. :) Nhan tien noi van hoc My Latinh, ay co nho cau nay trong cuon nao khong? To nghe noi cau nay noi tieng lam, hinh nhu no la cau mo dau cuon Tram nam cai gi day :)

    "Many years later, as he faced the firing squad, General Nhi Linh was to remember that distant afternoon when he said Borges was the best writer ever walking the earth."

    ReplyDelete
  13. Tớ thì nghĩ lúc đó chắc cũng sẽ chỉ nhớ đến nước đá thôi :) et m'en foudrais des grands et des petits

    ReplyDelete