Đọc và đọc lại: Kafka

Không phải cái gì cũng thấy ngay được ở lần đọc đầu tiên, trong cơn hứng khởi của tuổi trẻ tưởng chừng như cái gì cũng dễ dàng. Đọc, tức là đọc lại.

Lần đọc lại Kafka này của tôi không thể ngờ lại có kết quả phong phú đến như thế. Mấy điều mà tôi có thể nói ngay:

1) Tác phẩm lớn nhất của Kafka là quyển nào?

Mọi thứ gì Kafka từng viết đều vĩ đại. Nhưng không gì sánh được với Nhật ký. Nhật ký của Kafka không chỉ giúp giải thích rất nhiều thứ, mà đó còn chính là tác phẩm lớn nhất.

2) Ba cuốn tiểu thuyết của Kafka đều còn dang dở, chưa kết thúc. Tại sao lại thế?

Là vì Amerika, Vụ án và Lâu đài thật ra là một quyển duy nhất. Cần phải hiểu như vậy thì mới cắt nghĩa được tại sao lại có những phần dang dở. Dang dở ở chỗ này sẽ tìm được phần triển khai ở chỗ khác, trong một cấu trúc hết sức phức tạp và lắt léo.

3) Die Verwandlung (thật ra với tôi, đây là "biến hình" thì đúng hơn là "hóa thân") dường như là một lầm lẫn. Đây không thể là tác phẩm quan trọng đến mức ấy được.

Và điều quan trọng nhất của lần đọc lại Kafka này của tôi, thậm chí hứng khởi đến mức bắt tay vào dịch Amerika luôn, là như thể Kafka đã khẳng định cho tôi điều mà tôi đã ngờ từ lâu nhưng không thể xác quyết nổi: văn chương chỉ nói đến đúng hai thứ, là những gì từng xảy ra hoặc những gì sẽ xảy ra. Ngoài đó ra chỉ là những thứ bắt chước, có thể rất hao hao văn chương, nhưng không phải là văn chương. Những cái đó có thể xảy ra theo một cách nào đó, và ở một bình diện nào đó, rất có thể là không theo một cách hiển hiện.


NB. Đang post bản dịch Amerika đến giữa chương năm (chỉ còn ba chương nữa là hết) thì điều tôi sợ nhất cuối cùng đã xảy ra: một nhà xuất bản đề nghị in Amerika thành sách. Nhà xuất bản này thuyết phục giỏi đến mức tôi đã đồng ý. Hẹn các bác một thời gian nữa để đọc sách nhé ^^