Những mối quan hệ nguy hiểm - Choderlos de Laclos (XI-XII)

(I-II) (III-IV) (V-VI) (VII-VIII) (IX-X) (XI-XII) (XIII-XIV) (XV-XVI) (XVII-XVIII) (XIX-XX) (XXI-XXII) (XXIII-XXIV)

Cuốn sách phong tình này lúc mới ra đời là một quả bom, quả bom ấy sau hơn hai trăm năm không hẳn là còn quá nguy hiểm nữa.

Nhưng nó vẫn là quả bom, và có lẽ vẫn nguy hiểm với một số người. Một số người nên chọn bỏ qua nó mà không đọc:

- Những người mặc định rằng văn chương phong tình là xấu xa, những người bẩm sinh đã tin như vậy hoặc được dạy như vậy và không có ý định thay đổi.

- Những người nghĩ văn chương là một thứ gì khác hẳn.

- Những người quá nghiêm túc hoặc tin quá nhiều thứ, hoặc không tin quá nhiều thứ.

- Những người không biết đọc.

Thư XI

BÀ CHÁNH TÒA DE TOURVEL GỬI BÀ DE VOLANGES

Bức Thư nghiêm khắc của bà chắc hẳn đã làm tôi hoảng sợ lắm, thưa Bà, nếu chẳng may tôi không thấy ở đó có nhiều thúc giục cho sự yên ổn hơn là nỗi e ngại. Cái Ông de Valmont khủng khiếp ấy, người hẳn phải là nỗi kinh hoàng cho mọi phụ nữ, dường như đã tháo bỏ những thứ vũ khí hung hiểm trước khi đặt chân vào Lâu Đài này. Đã không hề có toan tính gì ở đây, thậm chí ông ấy còn chẳng nuôi ý định nào; và phẩm chất con người khả ái nơi ông ấy, mà ngay kẻ thù cũng phải công nhận, gần như đã biến mất hoàn toàn ở chốn này, chỉ để lại nơi ông ấy phẩm chất của đứa trẻ ngoan. Có vẻ như không khí thôn dã đã tạo ra phép màu này. Điều mà tôi có thể đảm bảo với bà là mặc dù lúc nào cũng ở bên tôi, lại thậm chí còn tỏ ra thích điều đó, ông ấy chưa hề buột miệng một lời nào hao hao tình yêu, cũng không có đến cả một trong những câu mà người đàn ông nào cũng tự cho phép mình thốt ra, mà không có đủ những thứ để biện minh cho những câu nói đó như ông ấy. Mà ông ấy đâu có buộc phải dè dặt như vậy, sự dè dặt mà mọi phụ nữ biết tự trọng ngày nay đều phải trau dồi, để kìm giữ những người đàn ông vây quanh mình. Ông ấy không hề lạm dụng sự vui vẻ mà ông ấy tạo ra. Có thể ông ấy hơi có chút thích tán tụng người khác; nhưng thật tế nhị làm sao khi những lời ca ngợi của ông ấy cũng đậm nét khiêm nhường. Sau rốt, nếu có một người anh trai, tôi rất muốn anh trai tôi giống như những gì ông de Valmont thể hiện ở đây. Có thể nhiều phụ nữ muốn ở ông ấy sự bặt thiệp tao nhã hơn; và tôi xin thú nhận rằng tôi rất biết ơn ông ấy vì đã biết đánh giá tôi cho đúng, để không xếp tôi vào chung hạng với bọn họ.

Chắc hẳn bức chân dung này rất khác với chân dung mà bà đã vẽ cho tôi xem; và, mặc dù vậy, hai chân dung đó có thể rất giống nhau nếu xét thêm về thời điểm. Bản thân ông ấy cũng nhận mình đã làm nhiều điều sai trái, và hẳn người ta cũng gán thêm cho ông ấy một ít nữa. Nhưng tôi mới chỉ gặp rất ít đàn ông nói về những người phụ nữ đoan chính với ngần ấy tôn kính, tôi có thể nói là hết sức sùng mộ. Bà cho tôi biết rằng ít nhất về điều này ông ấy không nhầm lẫn. Hành xử của ông ấy với Bà de Merteuil là một bằng chứng cho điều đó. Ông ấy nói rất nhiều với chúng tôi về bà ấy; và lúc nào cũng là với rất nhiều lời ca tụng và có vẻ thân thiết rất thật, khiến cho tôi cứ tưởng, cho đến khi đọc Bức Thư của bà, rằng cái mà ông ấy gọi là tình bạn giữa họ thực chất là tình yêu. Tôi tự trách mình về lời xét đoán quá trớn ấy, trong đó tôi lại càng sai hơn khi mà bản thân ông ấy thường xuyên chịu khó biện hộ cho nó đến vậy. Tôi thú nhận rằng mình từng chỉ nhìn nhận sự chân thành đích thực ở ông ấy như là sự khéo léo mà thôi. Tôi cũng chẳng biết nữa; nhưng tôi thấy chắc hẳn một con người đủ khả năng có được một tình bạn dài lâu đến thế với một người phụ nữ đáng trọng như vậy thì hẳn không thể là một kẻ phong tình không thể hồi tâm chuyển ý. Vả lại tôi không biết liệu có phải chúng tôi được hưởng cách cư xử tuyệt vời của ông ấy ở nơi đây là vì vài dự đồ mà ông ấy tính thực hiện trong vùng này như bà gợi ý hay không. Có vài phụ nữ khả ái không xa đây; nhưng ông ấy ít khi ra ngoài, trừ buổi sáng, và bảo là đi săn. Quả thật hiếm khi ông ấy mang thú săn về; nhưng ông ấy bảo trong cái ngạch này ông ấy vụng về lắm. Thêm nữa, tôi không mấy để ý đến những gì ông ấy có thể làm ở bên ngoài; và tôi chỉ muốn biết điều đó để có thêm một lý do để nhích về ý kiến của bà hoặc giả là kéo bà về ý kiến của tôi mà thôi.

Về việc bà đề nghị tôi lo sao rút ngắn quãng thời gian Ông de Valmont tính ở lại đây, tôi thấy mình thật khó mà cả gan yêu cầu bà trẻ ông ấy không giữ cháu mình ở nhà, mà bà lại còn yêu ông ấy lắm. Tuy nhiên tôi cũng xin hứa với bà, nhưng chỉ vì lòng tôn kính chứ không phải vì cần thiết, tìm cơ hội để nói ra yêu cầu này, hoặc với bà ấy, hoặc với chính ông ấy. Về phần tôi, Ông de Tourvel đã được thông báo là tôi dự định ở lại đây cho tới lúc nào ông ấy về, thế nên hẳn ông ấy sẽ ngạc nhiên lắm, mà thế là có lý, nếu mà tôi nổi hứng thay đổi kế hoạch.

Vậy đó, thưa Bà, trên đây là những lời giải thích tỏ tường rõ dài: nhưng tôi tin là vì sự thật tôi phải có một lời chứng nhận có lợi cho Ông de Valmont, và hình như điều đó đối với bà là hết sức cần thiết. Trong điều đó tôi cũng không kém phần cảm kích tình bạn, chính nó đã thúc giục bà khuyên nhủ tôi. Tôi cũng nhận thấy tình bạn ở những gì bà thân ái nói với tôi liên quan đến việc hoãn cuộc hôn nhân của Tiểu Thư con gái bà. Tôi chân thành biết ơn bà rất nhiều vì điều đó: nhưng, mặc dù niềm vui sướng mà tôi tự cho phép mình cảm thấy khi được ở cùng bà lúc đó có lớn đến đâu, tôi cũng sẵn sàng hoan hỉ hy sinh nó cho niềm mong muốn được biết rằng Cô de Volanges sẽ được hưởng hạnh phúc sớm hơn, nếu như em ấy còn có thể được như vậy khi đã có một người mẹ xứng đáng đến thế với toàn bộ tình dịu dàng và sự tôn kính của em ấy. Tôi chia sẻ với em ấy hai cảm xúc này, chúng gắn bó tôi với bà, và tôi xin bà vui lòng đón nhận chúng từ tôi.

Rất hân hạnh.

Từ… 13 tháng Tám 17**

Thư XII

CÉCILE VOLANGES GỬI NỮ HẦU TƯỚC DE MERTEUIL

Thưa Bà, mẹ con đang khó ở; mẹ con sẽ không ra ngoài, và con phải ở nhà để chăm sóc: thế nên con sẽ không có được hân hạnh đi cùng bà đến nhà hát Opera. Con xin thành thực thưa với bà là con tiếc vì không được đi cùng bà hơn là tiếc Buổi Biểu Diễn. Con xin bà hãy tin là như vậy. Con rất yêu quý bà! Bà có thể vui lòng chuyển lời con đến Ngài Hiệp Sĩ Danceny rằng con vẫn chưa có Tập Nhạc mà ông ấy đã nói với con, và nếu ông ấy có thể mang nó tới cho con vào ngày mai thì con sẽ hết sức vui sướng. Nếu ông ấy đến hôm nay, người nhà sẽ nói là mẹ con và con không có nhà; nhưng đấy là vì Mẹ không muốn tiếp ai cả. Con hy vọng đến mai mẹ con sẽ khỏe hơn.

Rất hân hạnh.

Từ… 13 tháng Tám 17**

Xung quanh tác phẩm:

- Laclos trong thế kỷ XVIII

- Nhân vật