(Những mối quan hệ nguy hiểm) Nhân vật

Cho đến hết loạt 12 bức thư đầu tiên, tính chất câu chuyện của Les Liaisons dangereuses đã bắt đầu lộ rõ chứ không còn mơ hồ nữa, nhất là tính chất phong tình của nó đã lộ diện rõ ràng. Nhưng cũng phải nhớ một điều: phong cách của Laclos trong Les Liaisons dangereuses được tóm gọn ở một câu trong bức thư thứ 10, khi nói về bộ quần áo mà nữ hầu tước de Merteuil mặc khi tiếp đón chàng hiệp sĩ của bà ta ở căn nhà bí mật: "nó không để hở gì hết, thế nhưng nó lại cho phép người ta đoán định được mọi thứ".

Phong cách ấy thật ra không trắng trợn, mà nó rất "văn chương": không một tác phẩm phong tình nào thực sự tồn tại được lâu và được đồng lòng coi là kiệt tác nếu thiếu đi tính chất văn chương này. Điều này chỉ cần để ý một chút là thấy, ngoài thư của các nhân vật phụ, nhất là những nhân vật "ngoan hiền" như bà de Volanges hay bà chánh tòa (présidente) de Tourvel, kể cả hai nhân vật chính, nữ hầu tước de Merteui và tử tước de Valmont, đều có cách nói chuyện và miêu tả, kể cả miêu tả những cảnh "ghê rợn" nhất, hết sức văn chương.

Bức thư thứ 10 cũng là bức thư quan trọng nhất kể từ đầu, bức thư ấy bắt đầu dựng các "scène phong tình", với đầy đủ các yếu tố đặc trưng của nó: mưu mô, đóng giả (Merteuil đóng giả thành cô hầu còn cô hầu Victoire đóng giả thành một anh hầu), một chốn riêng biệt (ngôi nhà nhỏ có thể gọi là "động hoan lạc", nơi các hoạt động trụy lạc, trác táng diễn ra một cách riêng tư, không bị ai nhòm ngó tới), và cách bài trí cũng như ngôn ngữ sặc mùi phong tình (hậu cung của Sultan, các "ái phi" vân vân và vân vân).

Đến hết loạt 12 bức thư này, gần như tất cả nhân vật của Les Liaisons dangereuses đều đã xuất hiện, người thì xuất hiện một cách ồ ạt, đúng bản chất (nhất là Merteuil và Valmont), người thì xuất hiện chỉ với vai trò dẫn chuyện (Cécile de Volanges), người thì mới bắt đầu xuất hiện một cách cầm chừng (bà chánh tòa de Tourvel và bà mẹ của Cécile). Như tôi đã nói lần trước, điều đặc biệt của Những mối quan hệ nguy hiểm chính là các giọng điệu, và điều này liên quan đến các nhân vật.

Nếu đọc được tiếng Pháp, các bác có thể tham khảo ở đây, một dạng bài giảng tương đối toàn diện về tác phẩm Les Liaisons dangereuses, trong đó có một phần riêng về các nhân vật.

Như vậy, trong số các nhân vật của Les Liaisons dangereuses, ở 12 bức thư đầu đã xuất hiện gần hết nhân vật, chỉ còn bà Rosemonde (bà trẻ của tử tước de Valmont) là chưa thực sự xuất hiện, nhưng đã có một miêu tả sơ qua trong bức thư thứ 8, tức là thư mà bà de Tourvel gửi cho bà de Volanges: "Cơ thể của bà ấy tám mươi tư tuổi nhưng trí lực của bà ấy thì mới hai mươi thôi."

Các nhân vật chính của Les Liaisons dangereuses như sau:

- Nữ hầu tước de Merteuil

- Tử tước de Valmont

Giữa hai nhân vật chính này, mối quan hệ hết sức phức tạp (là tình nhân cũ của nhau, sau đó chuyển sang thành bạn tâm giao, bàn thảo cùng nhau các kế hoạch trong thế giới phong tình, đồng lõa với nhau trên nhiều phương diện vì rất giống nhau ở nhiều điểm, nhưng đồng thời cũng là đối thủ của nhau).

- Bà chánh tòa de Tourvel, có chồng đang đi vắng; đây là đối tượng chinh phục của Valmont và cũng là đối tượng chế giễu của Merteuil. Là một người được xem là sùng đạo và hết sức chung thủy với chồng, ta sẽ thấy trong Những mối quan hệ nguy hiểm, bà de Tourvel thay đổi ra sao trong thiên la địa võng những mối quan hệ nguy hiểm của giới quý tộc.

- Cécile Volanges: mới từ tu viện ra để chuẩn bị lấy chồng (người chồng tương lai của Cécile mà bà de Volanges nhắm tới là bá tước de Gercourt, tử thù của cả Merteuil lẫn Valmont). Cécile nông nổi, ngây thơ, sẽ là một nhân vật phụ nhưng lại đóng nhiều vai trò quan trọng trong Những mối quan hệ nguy hiểm.

- Danceny: chàng hiệp sĩ "xứ Malte", người rất có năng khiếu âm nhạc, thầy dạy nhạc của Cécile, đem lòng yêu Cécile và sẽ đóng vai trò mở nút ở cuối Les Liaisons dangereuses.

- Bà de Volanges: mẹ của Cécile, một người khá "ngay thẳng", thậm chí quá ngay thẳng, bạn của Merteuil, ghét Valmont, đồng thời lại là bạn thân của bà chánh tòa de Tournel, là người đã dàn xếp cho cuộc hôn nhân của bà de Tourvel, luôn luôn khuyên nhủ bà de Tourvel, trong đó có không ít lời khuyên vì vô tình mà đẩy bà de Tourvel đi sâu hẳn vào thế giới phong tình.

- Bà de Rosemonde: bà trẻ của tử tước de Valmont, đã để lại tài sản cho đứa cháu; là một người già, nhiều kinh nghiệm và đầy thông thái, bà tham gia câu chuyện với vẻ khách quan nhưng thực chất cũng đóng nhiều vai trò trong Les Liaisons dangereuses.

Những nhân vật này sẽ viết thư cho nhau theo nhiều cặp riêng rẽ, và những bức thư ấy (ở phiên bản như ta hay thấy hiện nay là chừng gần 180 bức thư) tạo nên câu chuyện của Những mối quan hệ nguy hiểm.


Các phần của Những mối quan hệ nguy hiểm:

(I-II) (III-IV) (V-VI) (VII-VIII) (IX-X) (XI-XII) (XIII-XIV) (XV-XVI) (XVII-XVIII) (XIX-XX) (XXI-XXII) (XXIII-XXIV)