Tuổi trẻ (của)

(chúng ta)

(đã đến được tận đấy)

(tiếp tục "Giữa trưa")

Trong thế giới của Joseph Conrad có một nhân vật, mà hiện diện lớn (ở không ít chỗ), nhưng nhất là lời lẽ hé lộ một tính cách lạ thường cùng một khí chất hiếm thấy, khiến người ta muốn biết tường tận hơn (một tiểu sử nếu không đầy đủ thì ít nhất cũng nhiều chi tiết, chẳng hạn). Đấy là Marlow.

Marlow từ đâu chui ra? Không thể biết một cách chính xác - điều có thể biết, hết sức cụ thể, ấy là: Marlow là một sản phẩm của biển.

Nhưng Youth (chính đây mới là tên mà Joseph Conrad đặt cho tập truyện trong đó ngoài Youth còn có Heart of Darkness; ngoài đó ra có thêm một truyện nữa: thêm một tập gồm ba truyện, giống Giữa đất và nước) mang đến một cái gì đó có thể hiểu là một cú liếc mắt (có nháy mắt thì cũng có liếc mắt) vào sự hình thành nên Marlow. Chuyến đi biển đầu tiên ở tư cách một sĩ quan đáng kể (nhưng chưa tới mức thuyền trưởng): điều này có ý nghĩa vô cùng lớn. Thêm nữa, đấy là lần đầu tiên Marlow thấy phương Đông (đích đến của con tàu: Bangkok). Và hải trình ấy thuộc vào số những gì không thể quên nổi: sự đen đủi lên tới mức khiến người ta thấy buồn cười.

Tuổi trẻ của mình, Marlow chỉ thấy nó có ý nghĩa nếu trong tuổi trẻ ấy được đặt chân đến, được ngắm - nói ngắn gọn là có tiếp xúc - với pĐ. Có những người trẻ tuổi chỉ thấy cuộc đời là đáng sống nếu được nhìn kim tự tháp, chẳng hạn, hoặc Amazon, lại có những người chỉ có thể cảm thấy vững mạnh nếu được vất vưởng.

Nó (tuổi trẻ) bắt đầu khi giấc mộng bắt đầu được hiện thực hóa; và rất có thể, nó cũng kết thúc luôn chính vào giây phút ấy.

Như vậy là, Joseph Conrad viết về tuổi trẻ của Charles Marlow, trong Youth. Điều đáng để ý hơn cả (có lẽ) nằm ở chỗ, JC viết về tuổi trẻ của Marlow giống hệt như khi kể chuyện về chính mình, trong một cuốn sách được dành riêng để làm việc ấy - và chủ yếu cũng về tuổi trẻ.

Những quyển sách có "tuổi trẻ" ở nhan đề? Ngay lập tức tôi nhớ đến Une jeunesse của Patrick Modiano; lúc được dịch sang tiếng Anh nó tên là Young Once, và Jeunesse của Pierre Nora: như vậy tên sách của Nora giống hệt tên sách của Joseph Conrad, nhưng trong đó (nếu tôi nhớ đúng) không một lần nào Joseph Conrad được nhắc tới.