Apr 29, 2020

thời chúng ta (5) già

(đã - thực sự - tiếp tục "tiếng Việt abc" cũng như "Trong hiệu sách" kỳ 6, chủ đề trông như là)

Cũng trong hôm nay, tôi sẽ hoàn thành kỳ ngay trước của "thời chúng ta" tức là kỳ số 4, "Một nền tài lẻ".


"Les vieux ne parlent plus ou alors seulement parfois du bout des yeux, même riches ils sont pauvres, ils n'ont plus d'illusions"

(Jacques Brel)


Apr 28, 2020

Trong hiệu sách (7) giống

(đã tiếp tục CK liệt truyện) (như đã hứa)

Câu chuyện (dài bất tận) về "trong hiệu sách" tiếp tục: cũng đang tiếp tục luôn "kỳ số 6", một kỳ hết sức gay cấn, đầu mối để giải thích không ít điều.

Cũng rất đúng lúc, vì ởkia vừa có một nhân vật thuộc giới xuất bản xuất hiện (dưới dạng nặc danh, tất nhiên) - xem dưới comment ấy. Không khác các nhà báo, những người thuộc những cơ sở xuất bản Việt Nam, khi không còn sự kiểm soát chặt chẽ, đã thực sự buông mình vào những trò anonymous, cờ nhôn tương tự. Từng có một nữ hoàng cờ nhôn cũng nhảy vào xuất bản (vì tưởng ngon ăn) và bán xới sau một thời gian không dài: Alex Đào Bạch Liên. Ta sẽ kinh ngạc khi biết về sự đọc của một nhân vật phụ trách toàn bộ mảng sách Anh ngữ của một cơ sở xuất bản lớn của Việt Nam, không phải vì nhân vật ấy đọc rất nhiều, mà vì đã 5 năm nay (đúng đấy, không đọc sai đâu) nhân vật đó chẳng đọc bất kỳ cái gì.

Apr 25, 2020

nouveau riche khoe, nouveau sợ và cớ

Cũng như rất dễ nhận ra nouveau riche - cứ tìm những ai là độc giả trung thành của tờ Tuổi trẻ ấy, nhất là Tuổi trẻ cuối tuần, và còn nhất là hơn nữa: những ai tán thưởng tờ Tuổi trẻ cười (vì như vậy là phản chiếu rất chính xác tinh thần của thời đại: những người tán thưởng nó nghĩ đó là biểu hiện của lòng can đảm, nhưng ngược lại, đó chính là biểu hiện của sự hèn nhát); ấy là còn chưa nói, sao mà vẽ xấu thế; cũng tương tự, quá dễ nhìn thấy những người nói dối. Cứ ai lên báo (hoặc nói công khai) mà nói mình làm cái gì đó "bằng đam mê", "vì đam mê" ấy là nói dối. Làm quái gì có. Cũng không khác, là sự khiêm nhún của những từ tự hạ thấp, đặc trưng như "làm nghề", "người trẻ", "người viết" - lại tiếp tục "những từ".

Apr 22, 2020

Trong lúc đọc Valéry (4)

Lẽ ra Paul Valéry không phải "Valéry" mà phải "Valerj" hay cái gì tương tự, nói tóm lại là một cái họ hết sức "barbare": ironie xảy ra liền, vì nhân vật như thể là hình tượng của trí tuệ Pháp, một dạng hậu thân của Descartes, lại có họ quelconque như vậy; và ironie còn lớn hơn nữa, bởi Paul Valéry (khi qua đời được làm quốc tang, hình như sau Victor Hugo chỉ Valéry được hưởng vinh dự ấy) gần như không phải là người Pháp.

Từ một ông bố người đảo Corse và một bà mẹ người Ý, chủ yếu Valéry thấy mình là người Ý nhiều hơn (nhất là cái họ "Grassi" chẳng phải là không oanh liệt bên ngoại).

tiếp Thầy và trò

trước tiên xem ởkia - đây là để tiếp tục câu chuyện ở đó

nhân tiện, đã tiếp những tiếp:

+ "tiếp Đề văn"
+ "tiếp Mario" (tiếp theo và hết)
+ "Trong lúc đọc Goncourt (1)"

Apr 17, 2020

Henry James ở Việt Nam

(cho những ai còn chưa biết: đã hoàn toàn đầy đủ Đốc tờ Héraclius Gloss của Maupassant: như vậy đã có thể chắc chắn là câu chuyện "Maupassant ở Việt Nam" sắp được nối dài, được tiếp tục, và rất có thể đi đến trọn vẹn - nhưng thế nào là trọn vẹn?; "projet Maupassant", vả lại, được đề tặng cho tất cả những ai từng dịch Maupassant sang tiếng Việt, dưới mọi hình thức, dẫu ngắn hay dài, nhiều hay ít)

Apr 10, 2020

tiếp Mario

(đã tiếp tục "Francastel")

Mario rất có thể là trò chơi điện tử: nấm Mario, cứu công chúa etc. - có lẽ đây là Mario hấp dẫn hơn cả so với mọi Mario khác - cũng có thể là cầu thủ bóng đá, Mario Kempes, hay nhạc sĩ, Mario Castelnuovo-Tedesco (nhân vật được thế hệ nhạc sĩ trẻ hơn gọi là "cha già"). Nhưng ở đây là một nhà văn: Mario Vargas Llosa.

(năm ngoái (một trong những) chủ đề là nối, còn năm nay, tiếp)

Apr 9, 2020

Francastel

tiếp tục "chủ đề của năm": nghệ thuật

đồng thời, cũng tiếp tục vệt của "những người 1970" (về những người 1970, nếu không nhớ là thế nào, xem một ví dụ ởkia)

Ở một thời điểm, Roland Barthes từng cảm thán, trong phê bình văn học, chúng ta chưa có được [Pierre] Francastel, như trong phê bình hội họa.

Apr 8, 2020

tiếp Đề văn

trước tiên xem ởkia (nên đọc kỹ)

Tôi tóm tắt ("tóm tắt" là một hoạt động không ít quan trọng trong sự giảng dạy và học hành) những gì đã được bình luận liên quan đến mấy cái đề thi văn: không có quy chuẩn gì cả, từ phía Bộ Giáo dục, cho nên mỗi nơi viết một phách (tôi muốn nói một điều rất cơ bản: sự trình bày văn bản); những người ra đề thi lại không bao giờ đọc cái gì, cho nên thứ nhất họ không viết đúng nổi tên một nhân vật như Voltaire, và thứ hai họ cho thấy là họ đọc sách dở (sách thuộc vào "tinh thần biên soạn", cái đó đồng nghĩa với sự tầm thường của sách tại Việt Nam suốt một thời). Nhưng cần đi sâu hơn thế (hay nói đúng hơn, cần mở rộng): tại sao lại như vậy được?

Apr 5, 2020

Abismo de rosas

sau "milonga" tức là Argentina (xem ởkia - cũng đã viết tiếp bài ấy) giờ chúng ta chuyển sang Braxin: như vậy là Patagonia mở rộng

nhân tiện, Edgar Blanc vừa có một tác phẩm xuất sắc mới: "Desafinado" của Tom Jobim (c'est très beau, un absolument grand arrangement; les tonalités sont si riches que curieusement elles me font parfois penser aux joueurs de luth en Europe dans un passé lointain)

Apr 2, 2020

Trong lúc đọc Sainte-Beuve (2)

(đã tiếp tục "tiếng Việt abc""projet Maupassant")

Chính ra, đây đang là quãng thời gian bày ra cơ hội rất lớn cho những cuộc đọc dài, tôi muốn nói là đọc những tác giả nào bình thường ta ngần ngại vì biết trước rất dễ bỏ cuộc giữa chừng, vì người ấy viết nhiều quá, tổng cộng bốn mươi cuốn tiểu thuyết - chẳng hạn. Hãy đọc những gì thật dài. Dẫu cho, rất có thể đó là cơ hội cuối cùng. Và cả đọc lại những gì từng đọc nữa (hoặc giả, tưởng mình từng đọc).

Apr 1, 2020

Trong lúc đọc Kierkegaard (6) Đầu và cuối

(hôm nay có khi chính là ngày 1/4 buồn thảm nhất trong lịch sử nhân loại í nhờ)

tiếp tục câu chuyện Kierkegaard: đầu tiên có thể coi là Andersen, như đã nói ởkia, còn cuối cùng? hoàn toàn có thể coi là Schopenhauer