Chuyện các bà vợ già, cũng như Arnold Bennett,
có thể thuộc vào đâu (tức là, cụ thể hơn, khoảng nào) của văn chương - hay, nếu muốn, văn chương Victorian? Cuốn tiểu thuyết đặc biệt hấp dẫn (còn phải nói hơn thế: đấy là một cái gì đó rất page-turner) ấy.
Mấy nhân vật (Dickens, George Eliot, Forster, Stevenson hay Henry James, Joseph Conrad), ta hãy gọi họ là ngoại hạng (PL, etc.), với một số đề phòng hoặc dè dặt, chẳng hạn như Italo Calvino khi bình luận văn chương Charles Dickens đã không ngần ngại coi Dickens là một thiên tài authentic - và hiếm hoi, nhưng cũng nói thêm, đối với chính người Anh, chuyện lại có thể rất khác: Chesterton rất coi thường Dickens, theo Calvino là vì trong mắt một người như Chesterton thì Dickens có học vấn quá thấp. (nói tóm lại, vấn đề nằm ở chỗ: giai cấp xã hội)
Có một loạt nhà văn khác, những người làm nên cái mà người ta gọi là văn chương sensation, sensational: Wilkie Collins chẳng hạn, nhưng ta hãy nhắc đến Charles Reade, mà chính Henry James cũng từng bình luận, khi viết essay. Đây là dạng văn chương giờ đây chỉ các nhà văn học sử còn thực sự biết. Hoặc những ai thực sự tò mò, thích đào bới.
Tôi nghĩ là, Arnold Bennett nằm vào giữa đó, không category này cũng không category kia.
Cần (tranh thủ) nói ngay: cuốn sách mới in trong tiếng Việt, ở "Tựa" (cụ thể hơn, tr.11) có một chỗ viết "Dấu vết thời gian". Đây là tên ban đầu người dịch đặt cho bản dịch của mình. Nhà xuất bản đã thuyết phục quay trở lại với nhan đề gốc, do đó Chuyện các bà vợ già. Nhưng (không hiểu sao: rất khó tin) vẫn còn một lần "Dấu vết thời gian" - tất nhiên ở chỗ đó cần đọc là "Chuyện các bà vợ già". (hết erratum)
đúng là đã dấu vết thì thế nào cũng sẽ còn dấu vết
No comments:
Post a Comment