Trong lúc đọc Paul Valéry (1)

Đã gần như có thể nói đến sự sụp đổ của cái gọi là nghiên cứu văn học nước ngoài tại Việt Nam, có thể xem ởkia cũng như ởkia.

(một số người tinh ý đã nhận ra, tôi không còn viết "ở kia" - trước đây, tôi đã đổi từ "ở đây" thành "ở kia" - mà viết "ởkia"; ấy là vì dường như đến cả cách viết để dẫn link của tôi cũng đã bị bắt chước: người ta bắt chước đồng thời làm mọi cách để cho thấy mình rất độc đáo; tôi đã nói rồi mà, khát vọng độc đáo chính là thứ thấm đẫm sự đê tiện)

Bốn nhân vật văn chương Pháp làm nên cuối thế kỷ 19 và 20: Marcel Proust, André Gide, Paul Claudel và Paul Valéry. Đồng thời, Henri Bergson (có lẽ là người đương thời duy nhất khiến Valéry cảm thấy có chút e ngại; dường như Valéry cảm thấy Bergson nắm bắt được con người mình - đối với Gide, tuy thân thiết nhưng Valéry luôn luôn tỏ ra chế giễu, nhất là cái sự cứ khăng khăng trở thành nhân vật thời đại của Gide), Alain, Charles Péguy. Tôi sẽ còn quay trở lại nhiều lần với thất tinh kể trên (và không chỉ có vậy) (và dường như, tôi đã vừa hòa giải được với Gide: một câu chuyện rất đặc trưng của Gide - à nhầm, của tôi).

Viết có phơi ơ tông, nhưng đọc hoàn toàn cũng có thể có "đọc feuilleton"; vả lại, đã dài kỳ với Alain thì hẳn cũng nên (cũng cần) làm điều tương đương với Paul Valéry.

Nói tóm lại, một trong những gì nói lên sự sụp đổ của toàn bộ nghiên cứu văn học nước ngoài tại Việt Nam chính là sự thiếu vắng của một số nhân vật. Trong đó: Paul Valéry. (rất hiển nhiên)

Tờ tạp chí tên rất kỳ cục, Commerce:

Một tạp chí de luxe như Commerce, nhìn qua đã biết là không tồn tại lâu, rất ít số. Tổng cộng, nó ra từ năm 1924 đến 1932, tổng cộng 29 tập dày. Dưới đây là các số thuộc 1925, 1926 và 1927:

Ba yếu nhân của tạp chí Commerce:

Một quyển sách:

In năm 1926:

Thủ bút Valéry; chúng ta càng thấy tại sao cần đặt Valéry cạnh Alain:

Vẫn thập niên 20 của thế kỷ 20 (và lan đến 1930):

Sách có một vấn đề (không nhỏ), oánh số:

Tác phẩm của Valéry luôn luôn là đối tượng cho các nhà xuất bản chăm bón, dưới đây là một ấn bản gần đây (một món quà tặng tôi được nhận cách đây không lâu):

Chuyển sang loại sách phi nhân tính:

Và đây, kết quả 261 quyển sổ của Valéry (xem thêm về câu chuyện này ởkia):