Daudet

ai từng trải qua những năm tháng mài mông học như con vẹt tiếng Pháp hồi còn bé, ắt hẳn sẽ sâu xa căm ghét hai nhân vật: Alphonse Daudet và Albert Camus; điều này là chắc chắn :p

nhưng nói cho đúng, Camus tôi ghét hơn nhiều, vì Daudet ít ra còn có Aventures prodigieuses de Tartarin de Tarascon, chứ Camus thì, đúng như Cioran từng nói, và nói rất sớm, văn chương tỉnh lẻ buồn cười bỏ xừ

và hơn thế nữa, Daudet lại có Le Petit Chose:

Sách tháng Tư 2014

Như lần trước tôi đã nói, Hội sách Sài Gòn là một cơn lũ sách mới. Phải chụp quả ảnh kiểu này để miêu tả chút chút những gì chúng ta đang phải đối mặt :p

(mà đây là vẫn còn thiếu khoảng gần chục quyển nữa, đang đọc dở vứt lung tung ngại tìm)

Bùi Giáng dịch thơ

Nhân vừa đọc bài này, hốt nhiên tôi nghĩ ra chuyện này: hình như trước nay chưa bao giờ có ai bàn luận thực sự nghiêm túc về Bùi Giáng ở tư cách dịch giả.

Tác giả của bài viết ở đường link dường như là một đại biểu Quốc hội Việt Nam; tác giả đã sai lầm một cách căn bản khi viết "Lại có thêm một nhân vật nữa của Miền Nam trước 1975 được dựng dậy một cách đột nhiên", vì trong hơn cả chục năm qua tác phẩm của Bùi Giáng đã tái bản rất nhiều, không có gì là "đột nhiên" cả.

Nhưng Bùi Giáng dịch thuật như thế nào? 

Bùi Giáng từng dịch 1) thơ trong đó có a) thơ ra thơ b) thơ ra văn xuôi 2) tác phẩm văn xuôi 3) tác phẩm phi-hư cấu (ví dụ các tiểu luận triết học).

Tôi có một ví dụ về 1a ở dưới đây.

Qua tay

Phải qua tay mấy người như thế này thì cuốn sách mới được in, nhiều khi còn bị vầy vò chết thôi :) Trích mấy đoạn nhận xét của Jean Paulhan do PA25 chép lại từ một cuộc triển lãm về Gallimard tại Thư viện Quốc gia Pháp. Đây là công việc nội bộ của một nhà xuất bản, nhân dịp trăm năm này mà đem ra trưng bày công cộng.

Idol của mình nói năng oách thế chứ ;d

[Về Henri Michaux] "Không đáng ghét, mặc dù đôi khi tối mù. Anh ta có sự kiên nhẫn, có sự tinh tế và rất nhiều toan tính nồng nhiệt trong việc bắt ép câu từ. Cũng có cả những lời nói đùa nho nhỏ, chỉ hơi thô tục một chút. Tôi thấy thích hợp cho bộ "Une oeuvre, un portrait". Rồi sẽ tới ngày Michaux viết được những thứ rất đẹp đẽ; có thể đây đã là một trong số đó" (14//10/1925)

[Về L'Étranger của Albert Camus] "Một cuốn tiểu thuyết có chủ đề dạng dạng như "M. bị xử tử vì tội đi ra rạp xem phim sau ngày mẹ hắn chết" có vẻ giống như thật, và cuốn hút, dù chỉ chút ít, đã là đủ lắm rồi. Đây là một cuốn tiểu thuyết đẳng cấp rất cao mở đầu như Sartre và kết thúc như Ponson du Terrail. Nhận ngay không chần chừ" (11/1941)

[Về Thomas l'obscur của Maurice Blanchot] "Tôi không nghĩ anh ta sẽ có nhiều độc giả. Nhưng chắc chắn anh ta xứng đáng được in. Một khi đã chấp nhận được anh ta, thì sẽ có thể đọc bằng niềm đam mê".

Hồi đó Jean Paulhan có biệt danh Éminence Grise (Mưu sĩ), không chỉ cho nhà xuất bản Gallimard mà còn là của cả nền văn chương Pháp.

Sách (IV) Nếu lỗi không là tại sách? Thì lỗi tại đâu?

Đợt hiu hiu lạnh này ối người ở cái đất Hà Nội máu lửa đổ đi tìm mua bộ sách Tam Quốc diễn nghĩa 13 tập, một bộ sách đặc biệt tái bản nhân dịp kỷ niệm 50 năm NXB Phổ Thông ở Hà Nội cho in, tức là dịp Bùi Kỷ đã hiệu đính bản dịch của Phan Kế Bính có từ trước đó. Theo Kiều Thanh Quế khi tổng kết về tình hình dịch thuật Việt Nam vào khoảng đầu những năm 1940, Phan Kế Bính trong văn tiểu thuyết Tàu có cỡ như là Trần Trọng Kim trong thơ Tàu (tập Đường thi của Trần Trọng Kim đã ra đời hồi đó, NXB Tân Việt, đẹp lung linh, bìa trông không khác gì tủ sách NRF của Gallimard, chắc cũng có chút ăn cắp ý tưởng).

Hồi này tình thân Việt Nam-Trung Quốc rất đậm đà, thành thử bộ sách ghi rõ đã hiệu đính theo bản tiếng Trung mới nhất tính tới thời điểm ấy, thậm chí còn thân tình hơn, các bạn Trung Hoa đã gửi trước cho Phổ Thông lời giới thiệu rất tỉ mỉ còn đang lên khuôn chưa kịp in vào sách Tàu.