Cuối cùng thì tôi cũng đã nhìn rõ được (tức là, gọi được tên) cái bẫy mà thời chúng ta rơi vào (đừng nghĩ là có ngoại lệ): bẫy trên trung bình. (về trung bình, xem ởkia)
(và là bẫy không số; vì có những bẫy có số, chẳng hạn xem ởkia)
(đã tiếp tục "Thư viện To", "Trong lúc đọc Lukács (6)" và "thời chúng ta (7) thái độ")
[đây là post thứ 1900]
đã đến lúc nói một số điều rồi đấy nhỉ
(trong bài dưới đây, sẽ nhắc đến hai nhân vật cụ thể: một là Trần Tiễn Cao Đăng, một người bạn thân thiết của Nguyễn Hữu Hồng Minh - chuyện bạn bè thân thiết có rất lắm điều hay, chẳng hạn có ai nói được ngay người bạn thân thiết của Môi Thâm là ai không? để tôi nói cho: là Trương Thái Du; người thứ hai là Tạ Hương Nhi, còn có bút danh "An Lý" rồi "Lan Ý" - không biết đã dùng đến "Ly Án" với cả "Y Lán" hay chưa)
tất nhiên là để tiếp tục ởkia (cũng đã tiếp tục "Thư viện To")
(đột nhiên tôi nhớ ra là cũng cần tiếp tục - nếu kết thúc luôn được thì càng tốt - cả một loạt bài: +) "Préliminaire-(b) Anh và Pháp" +) "(một người) Louis-René des Forêts" +) "[tiện bút] Les Feuillantines (tiếp tiếp tiếp)" +) "[tiện bút] Rìa khu rừng"; đấy là còn chưa kể +) "Chronique HN: một phố" và +) "tiếng Việt abc"; nghĩ đến là đã toát mồ hôi, mà chắc còn liệt kê thiếu rất nhiều - nhưng đừng lo, trong vài ngày tới đây sẽ có hết)
đã chính thức có cuốn sách thông báo ởkia
Đây là quyển sách đầu tiên của một nhà xuất bản hoàn toàn mới, cho nên tuy không tham gia ở bất kỳ tư cách nào, tôi thấy cũng nên thông báo là đã có thể tìm sách ở hiệu sách Hộp, Hà Nội - url Hiệu sách Hộp. Một nhà xuất bản mới dĩ nhiên chưa thể có hệ thống phát hành.
Các thông tin:
(tiếp tục "Préliminaire (a)" và "Préliminaire (b)")
Đối với Thư viện To (tức là cái thư viện nằm trên phố Tràng Thi, Hà Nội - cũng có thể, nhiều người nghĩ nó nằm ở phố Hai Bà Trưng - mặt Quang Trung thì sát tường là bãi đỗ xe của Vietnam Airlines dường như đang ở trong cơn khủng hoảng lớn) dường như có một câu hỏi rất nên đặt ra: ngày nay, Thư viện Quốc gia Việt Nam để làm gì?
Tôi không nghĩ đây là một câu hỏi dễ trả lời.
tiếp tục chuẩn bị (cũng đã tiếp tục luôn kỳ "préliminaire" trước)
Trong câu chuyện thuộc địa (và thực dân), lấy bộ khung (thêm một bộ khung, cùng "trăm và nghìn" - rất có thể sẽ còn một số bộ khung khác nữa) Anh & Pháp là một điều hơi quá hiển nhiên. Thậm chí là colosi (tức là cổ-lỗ-sĩ). Nhưng cái nhìn này không phải là không có những điều hay.
(tiếp tục "Cảng Cũ": Blaise Cendrars dẫn dắt người ta đến đâu trong một mùa đông mưa nhiều đến mức phải bỏ nhà chạy trốn xuống miền Nam?; "Ailleurs": Henri Michaux dẫn dắt người ta đến đâu ở vùng đất của ma thuật?; "Trong hiệu sách (10) cặn"; cũng định tiếp tục ởkia nhưng ngại chụp ảnh quá)
Cái ở sâu nhất của sự sâu lại nằm ở bề mặt, thậm chí trên vẻ ngoài.
(E K.)
Hậu thế thì mong manh, và rất có thể (dẫu cho trông rất nghịch lý) làm hại cho ký ức (và di sản) các nhân vật lịch sử nhiều hơn cả lại chính là con cháu của họ - những người luôn luôn trông như là tìm mọi cách để xiển dương tiền nhân (thậm chí, làm điều đó bằng mọi giá).
(đã tiếp tục + "Ailleurs", + "Đông Dương thuở ấy (7)", + "Tùng Lâm Lê Cương Phụng", + "Thời chúng ta (5): Phóng viên bóng đá")
Khúc Cổ bồn ca gõ hát chơi
Khúc Hậu đình hoa đương lên khơi
Đã nói đến sưu tầm (và các bộ sưu tập) thì cũng cần nói đến các nhà sưu tầm chứ nhỉ. Nhà sưu tầm - chủ yếu là nhà sưu tầm sách, nhưng không chỉ - thời chúng ta thì ra sao?
Hoàng Minh Giấy Gói Xôi là cả một hình mẫu. Cũng như mọi hình mẫu, có hình mẫu để theo và hình mẫu để tránh. Nhân vật ấy thuộc vào loại thứ hai.
(tiếp tục + "Ailleurs" + "(một người) viết nốt" + "Đông Dương thuở ấy (7)" và + cuốn sách Đời trong ngục của Nhượng Tống: sau khi bị bắt ở Huế, Nhượng Tống bị giải ra Hà Nội, đã đến Hỏa Lò - tất nhiên, vào thời điểm đó, nơi ấy rất đông nhân vật dính dáng tới các sự kiện Việt Nam Quốc dân đảng)
Tiếp tục một nhân vật: nhân vật gần đây nhất, xem ởkia. Nghiêm Xuân Huyến là một ông bố vợ nổi tiếng. Một ông bố vợ khác: xem ởkia.
Đã đến lúc trở lại với Nhượng Tống: cụ thể hơn, bổ sung danh mục tác phẩm Nhượng Tống, danh mục tôi thực hiện từ 5 năm nay: danh mục lần 1; danh mục lần 2. Lần này là "Danh mục cuối 2020".
Thế nào, chúng ta đã có một năm thật kỳ lạ, có phải không? (sorry, nói hơi giống các giáo sư). Xem thêm (về điều này, tức là "một năm", ởkia).
Vậy là cuối cùng cũng đã chắc chắn được: loạt thuyết trình sắp tới của tôi sẽ có chủ đề Đông Dương Indochine (và sẽ rất sắp). Lần thứ nhất, xem ởkia, và lần thứ hai, ởkia.
trở lại (à quên, tiếp tục) với Henri Michaux (cũng xem ởkia)
[đã tiếp tục "Cảng Cũ" và về phóng viên bóng đá)
Ailleurs
- Henri Michaux
Cũng như một số nhân vật, chẳng hạn nhân vật ởkia, về Tùng Lâm Lê Cương Phụng tôi không biết gì - tức là cuộc đời Lê Cương Phụng, tôi không biết gì đặc biệt, chẳng có gì ngoài những cái ai cũng biết. Nhưng nhìn từ lsbcvn thì có thể thấy vai trò của Lê Cương Phụng, với một tờ báo (tạp chí): Văn học tuần san; nó thuộc vào số những báo (và chí) rất ít được biết đến, dẫu cộng tác với nó có những nhân vật như Sào Nam, Phan Văn Hùm hay Đào Trinh Nhất.
(đã tiếp tục "chưa đến & đã quá", cũng như "Trong hiệu sách (10) cặn"; với kỳ "ĐD thuở ấy" vừa xong, đã ai đọc xong bài interview chưa?)
- "tôi nghe tận sâu trong tôi ngày sụp xuống đầy vui tươi như một vách đá"
(Nicolas Bouvier, L'Usage du monde, "avant-propos")
tiếp tục câu chuyện Indochine (cũng tiếp tục về "phóng viên bóng đá", post "đi lại" và post "chưa đến & đã quá")
"Nhưng chẳng hề chỉ là tấm gương lừa dối của quá khứ, lớp lót tưởng tượng của nó, ngôn ngữ còn là chốn hội tụ những ham muốn không được thỏa của chúng ta, và cũng, một lời cầu nguyện của ta cho chính ta và cho người khác, hiếm khi nào họ nghe thấy hoặc sẽ chỉ nghe thấy chừng mọi sự đã quá muộn." (Louis-René des Forêts, Face à l'Immémorable)
(đã tiếp tục "thời chúng ta (5) Phóng viên bóng đá" và "Ý luận và lý luận")
so why worry now
(Dire Straits)
[đã tiếp tục: "Trong lúc đọc M (1) D & F" - Machiavel không machiavélique cho lắm; + "đi lại"; và; + "ý luận và lý luận": đã đến được lý luận hay chưa?]
đi mãi mà vẫn chưa thấy đến, rồi lúc tưởng chưa đến thì nó đã ở lại phía sau
Tại một lớp học trường Sorbonne, vào mùa xuân năm 2005, giáo sư văn chương sau khi nghe một nữ sinh viên trình bày exposé (presentation), bảo: Quá nhiều thứ của ngôn ngữ phóng viên thể thao. Về viết lại.
toa thứ ba ôm cặp ai nức nở
(đã tiếp tục + "đi lại" - rốt cuộc thì sự hỏng hóc không chỉ ở sự nhìn mà cả ở sự nghe; + "Dương Bá Trạc" - một nhân vật như thế, rốt cuộc chúng ta vẫn gần như chưa biết gì; cũng định kết thúc "Truffaut-Hitchcock" và tiếp "Nòi giống ấy" vì thấy hình như cần nói vài điều, nhưng mỏi tay quá)
Nghiên cứu văn học ở Việt Nam, giờ cần nhìn vào một bình diện: văn bản. Như vậy là sau lịch sử, lý thuyết và nước ngoài, đã có thể chạm đến một điểm trọng yếu (nữa).
Ấn tượng lớn nhất của tôi là: chẳng có gì khác. Ý tôi muốn nói, không có khác nhau đúng nghĩa giữa các khối, giới nghiên cứu chuyên nghiệp và giới giảng dạy đại học, chính thống và không chính thống lắm, trong nước và ngoài nước. Điều kỳ lạ là giống nhau tuốt - chính vì thế, câu chuyện (đang nói dở) ởkia càng có ý nghĩa, vì nó làm lộ ra nhiều thứ ở mức độ nền tảng.
đã tiếp tục:
+ "(một người) Blaise Cendrars" + "Trong lúc đọc Ezra Pound (4) ây-bi-xi" và + "Ý luận và lý luận" (suýt quên mất)
"Thế giới không vận hành giống như một bộ não, mà giống một cái bụng." (Didier Deleule - not Deleuze)
(đã tiếp tục "(một người) Blaise Cendrars", "Trong lúc đọc Ezra Pound (4) ây-bi-xi" - bài ởkia quên biến mất từ lâu, giờ cũng tiếp luôn)
như vậy là ởkia mới động vào Indochine ở đoạn cuối, thì giờ ta ngược lên trước đó tầm trên dưới hai mươi năm
không có sẵn một Blaise Cendrars nào: "Blaise", như Pascal, nhưng có lẽ muốn đúng hơn thì phải nói: như "braise", còn "cendrars" thì có thể chắc chắn là từ "cendres", tro
Alain: thập giá thì không tồn tại trong tự nhiên; còn Leopardi: bảng chữ cái thì không tồn tại trong tự nhiên
(đã tiếp tục:
+ "Truffaut-Hitchcock"; + "Đinh Hùng 1940"; + "(một người) Boris Pahor" và + "Tzvetan Todorov")
"Viết sử nghĩa là mang đến cho các niên đại một khuôn mặt."
Đặt Đoàn Thị Điểm cạnh Hồ Xuân Hương, ngay lập tức ta sẽ thấy được một hoàn chỉnh - ít nhất, sẽ thấy hai nửa.
Cái hoàn chỉnh ở đây là người phụ nữ, người phụ nữ Việt Nam và cũng không chỉ người phụ nữ Việt Nam, trong một điểm căn bản của tồn tại thực thể ấy.
Hai nửa này - nếu muốn ngắn gọn - ngược nhau, và từ sự đối lập đó chỉnh thể hiện ra. Thường sẽ là như vậy, nếu đối lập thực sự là đối lập, điều này cũng đồng nghĩa với triệt tiêu hết cặn: không còn dính những gì thừa nữa.
Khi Todorov qua đời, cách đây hơn ba năm, tôi đã muốn làm một việc: đọc lại Todorov và đọc những cuốn sách Todorov trước đây tôi còn chưa đọc. Một thời, đó là một nhân vật có ý nghĩa không nhỏ đối với tôi, tuy cũng gây cho tôi không ít rắc rối (và phản đối). Rồi một người từng rất thân cận với Todorov, Gérard Genette, cũng qua đời không lâu sau đó; rốt cuộc tôi vẫn chưa bắt đầu làm việc đã định làm. Genette-Todorov: một cặp (ít nhất trong một giai đoạn).
Về một cặp khác không phải là không có nhiều liên quan: xem ởkia.
Đọc hết (ít nhất, một cách tương đối) một người như Todorov không hề đơn giản: đó không chỉ là một người viết rất nhiều, mà lại còn là người có không ít thay đổi. Thêm một điều nữa, ở riêng trường hợp Todorov: nói một cách ngắn gọn, không biết mọi thứ đã diễn ra như thế nào, mà giờ đây thật không dễ nhìn nhận humanisme.
