Thế nào, chúng ta đã có một năm thật kỳ lạ, có phải không? (sorry, nói hơi giống các giáo sư). Xem thêm (về điều này, tức là "một năm", ởkia).
Vậy là cuối cùng cũng đã chắc chắn được: loạt thuyết trình sắp tới của tôi sẽ có chủ đề Đông Dương Indochine (và sẽ rất sắp). Lần thứ nhất, xem ởkia, và lần thứ hai, ởkia.
Loạt thuyết trình sẽ mang tên chung - tất nhiên - là Đông Dương thuở ấy. Cho đến lúc (mới gần đây thôi) tìm ra được tít phụ, thì tôi cảm thấy mọi thứ đã đầy đủ. Tít phụ sẽ là: Grands Colons, Petits Français.
Còn có gì có thể nói về Indochine Fr. thật à? Sau ngần ấy cuốn sách nghiên cứu (phần lớn rất đáng ngưỡng mộ). Tôi cũng không hoàn toàn nghĩ tôi sẽ nói được những gì quá mới mẻ. Nhưng dẫu sao thì câu chuyện ấy cũng nên nhìn vào, ít nhất là thêm một lần nữa. Vả lại, biết đâu
biết đâu - cũng như trong mọi điều - lại có một câu chuyện rất là khác.
Dẫu - như trên đã nói - từng có nhiều nghiên cứu (đáng ngưỡng mộ), chưa bao giờ Đông Dương Indochine được hưởng một cái nhìn toàn thể. Nhưng là toàn thể trên phương diện nào? Dẫu có thể nào, cũng cần phải nghĩ, totalité là thứ vẫn có thể đạt tới. Nếu biết cách (cộng thêm may mắn).
Điều đó cũng gần như đương nhiên đồng nghĩa với mệnh đề sau đây: cần phải tách khỏi (những) cái nhìn tìm cách giải thích khía cạnh "bạn hay thù", sự "khai hóa" hay (đây là mốt mới) sự "kiến tạo tính hiện đại" etc.
Có một điều chắc chắn, người ta đã quá quen (và yên tâm) với việc nhìn nhận bám chặt vào một số yếu tố - một trong số ấy là các viên toàn quyền. Thế nhưng, toàn quyền thì có mandat, vả lại toàn quyền không quyết định mọi thứ, nhiều khi còn không mấy có vai trò. Tất nhiên, nhiều yếu tố khác từng làm nên xương sống cho những cái nhìn - ai đã xem xét Indochine Fr. thì đều biết.
+ à titre de curiosité:
(từ một tờ báo ra năm 1889 tại Cochinchine)
Như vậy là, nhờ một mẩu tin trên báo, ta biết được, năm ấy ở Hà Nội có bao nhiêu người Âu, ngoài quân đồn trú - với số lượng cụ thể từng quốc tịch.
(còn nữa)
(đã tiếp tục: + "Cảng Cũ" + "Ailleurs": Henri Michaux đi du lịch như thế nào, và đến đâu? + "(một người) viết nốt"; a, lẽ ra phải viết nốt ởkia nữa)
Đông Dương thuở ấy (6) Maison Cité U
Đông Dương thuở ấy (3) Các cò mi
Đông Dương thuở ấy (2) Léopold Cadière
Anh ơi, nhớ [tiếp tục] đừng quên thông báo [good time] loạt thuyết trình lần iii nhé ạ!
ReplyDelete