Iris

khi (bỗng) thấy là tôi đã quá nhiều nhà văn nữ (the last ones), thì tôi (bèn) tiếp luôn - đằng nào cũng thế (vả lại, đằng nào thì cũng không thoát được - một thời, văn chương sống được nhờ độc giả nữ, giờ thì văn chương sống được vừa nhờ vào độc giả nữ lại vừa nhờ vào các nữ tác giả; ngay Goethe đã biết phụ nữ đọc sách thì chỉ quan tâm xem có nhân vật nào trong đó hấp dẫn mình không, còn bản thân cuốn sách thì chẳng hề lý gì đến):

Vì Iris Murdoch từng được dịch (một số) trong tiếng Việt, nên tất nhiên tôi cũng có biết loáng thoáng. Nhưng chỉ loáng thoáng mà không hơn.

Cho đến ngày Under the Net lọt vào tay tôi:

Thì tôi mới ý thức được một điều: Iris Murdoch (Iris chứ không phải Isis - tôi nói vậy chỉ vì ngay lúc này đang đọc một cuốn sách trong nhan đề có cái tên Isis) thì hoàn toàn giống Françoise Sagan: cả hai cùng xuất hiện vào năm 1954, và đều là với một cuốn tiểu thuyết rất vang dội. Sagan thì ai cũng biết, còn Under the Net chính là début của Murdoch.

Đấy là một cuốn tiểu thuyết về London: một London trên diện rộng (tôi đặc biệt thích khi thấy có cả Hammersmith), nhưng đồng thời nó cũng lại là một dạng "A Tale of Two Cities" - trường đoạn bên Paris cũng không kém phần oanh liệt.

Under the Net mở ra loạt tiểu thuyết gồm đến một phần tư trăm, nếu xét về số lượng.

Tất nhiên, trước một số lượng như thế, tôi thấy rất ngại ngần: ai thì cũng ngại thôi. Tuy nhiên,