phân biệt

(cũng là để nối vào với "vài kinh nghiệm")

désolé & désertique

(on continue - un peu - avec "Sortir du puits")

pourvu qu'on ne soit pas pris au dépourvu

"Si on les relatait par le détail, je ne crois pas que le monde entier puisse contenir les livres qu'il en faudrait écrire."

(selon Jean)

Queiroz-Galdós-Clarín (alias Alas)

một incipit: "Ngôi nhà mà gia đình Maia đến sống tại Lisbon, hồi mùa thu năm 1875, được người trong vùng quanh phố São Francisco de Paula và toàn bộ khu phố Janelas Verdes biết tới dưới cái tên Casa do Ramalhete, hoặc chỉ đơn giản là Ramalhete."

(Eça de Queiroz, Gia đình Maia)

Dostoievski viết thư

(một viết thư; và lại một viết thư nữa: tất nhiên vẫn còn nhiều viết thư khác)

Năm 1871 (Dostoievski tròn năm mươi tuổi) là thời điểm thực sự kết thúc quãng vắng mặt khỏi Saint-Petersbourg của Dostoievski: thập niên 50 là vụ xử bắn khủng khiếp, Siberia và đi lính; sang đến thập niên 60, sau vài năm, Dostoievski lại phải rời nước Nga vì các vấn đề nợ nần (không phải những món nợ của Dostoievski). Dostoievski ở nước ngoài thì tất nhiên không thể sung sướng như Tourgeniev (còn ở Nga thì tất nhiên không thể sung sướng như Tolstoi); từ quãng thời gian ấy sinh ra câu chuyện không thể quên về một kẻ đánh bạc. Khi Dostoievski về lại Saint-Petersbourg, Quỷ vừa in, với tất tật những gì mà điều này có thể bao hàm (chúng không hề nhỏ). Dostoievski mau chóng làm mẫu cho Perov vẽ bức tranh danh tiếng, trở thành nhà báo trong sự cộng tác với một prince, Meshchersky, trở thành nhà xuất bản nhờ người vợ Anna Grigoryevna (tôi nhớ từng nhìn thấy hồi ký của người vợ dịch ra tiếng Việt nhưng không chắc lắm: có ai biết rõ hơn không?). Vài nhân vật thuộc thế hệ trẻ hơn hẳn trở thành bạn của Dostoievski, nhất là hai anh em Soloviev - một cái họ quá quen - (Vladimir là người em).

(một người) Harry Laus

HD

"Chúng tôi lần bước qua cánh đồng chiều có những tiếng thầm thì của bóng tối, như qua một thời đại mà tất cả đều đen xạm, mịt mờ."

đi quanh phòng

Để trở lại (nói đúng hơn, ở lại) với Jean Giono, đây là incipit một cuốn sách (nữa) của Giono: "Je ne suis pas voyageur, c'est un fait." Một lời thú nhận, rằng mình không phải là một người hay đi: có thể hiểu, Giono bị Melville hấp dẫn mạnh đến thế (từng có lúc - cụ thể là trong Noé - Giono thú nhận mình yêu quý ở Melville sự rụt rè) chính là do yếu tố ở yên một chỗ không nhúc nhích vốn dĩ rất mạnh ở một người từng đi biển và trông như thể rất hoạt động. Những người chẳng đi đâu bao giờ, cứ như thể họ từ chối sống ("Ra đi thì nhẹ, trở về thì rỗng. Ở một chỗ thì không sống.")

Cả đời, Jean Giono gần như không rời khỏi Manosque quê hương, vùng Provence.

Giono & Melville

incipit: "La traduction de Moby Dick, de Herman Melville, qui paraît d'autre part, commencée le 16 novembre 1936 a été achevée le 10 décembre 1939."

tiếp tục câu chuyện văn chương Melville - nhưng là từ một phía khác, tất nhiên

Arcane 17

incipit: "Dans le rêve d'Elisa, cette vieille gitane qui voulait m'embrasser et que je fuyais, mais c'était l'île Bonaventure, un des plus grands sanctuaires d'oiseaux de mer qui soient au monde."

Đọc Kiều (tờ thứ nhất, mặt B): chơi

"Chỉ được phép nghiêm túc trong khi làm một việc: chơi. Phải tuyệt đối tránh chất chồng đủ mọi loại nghiêm túc lên nhau."

(Etdung Kaovi, n. XVII)

ever and anon

"Chưa từng bao giờ có nhân vật lớn nào cả đời sống trên đất liền. [...] Cuộc đời thủy thủ, tôi nhắc lại, có ở đó để hé lộ cho người ta họ đáng giá gì."

(Herman Melville, White-Jacket)

Ai cũng thích biển, vì biển rất vô luân.

(Joseph Conrad)

Ta chào mi, đại dương già nua!

(một người) Tommaso Landolfi

(một người Ý)

Sortir du puits

"And the more he dwelt on her perfections, the uglier death looked, and the more deeply was he smitten with penitence at her continued tears. Now he felt that no man could have the courage to leave a world which contained so beautiful a creature; and now he would have given forty minutes of his last hour to have unsaid his cruel speech."

(Robert Louis Stevenson, "The Sire de Malétroit's Door")

gọi tên, đặt tên

 "Le devoir d'un homme solitaire est d'être encore plus solitaire."

(Cioran)

"I will show you fear in a handful of dust."

(Eliot)

Plérôme. Plérôme.