Vilnius

thêm một thành phố (lần gần đây nhất; và cũng)

Vilnius: Lithuania hay Ba Lan? thêm một: "Litvak", từ chỉ người Do Thái ở đó (hẳn đây có liên quan thế nào đó đến việc chúng ta hay gọi chỗ đó là "Lít va")

Vilnius? hay Wilno, hay Wilna? hay Vilno, hay Vilne? Trong cuốn sách của mình, Venclova bàn về chuyện có phải tên thành phố bắt nguồn từ con sông Vilnia chảy qua đó hay không. Cũng trong Vilnius, và vẫn ở địa hạt những cái tên, ta biết Witold (một cái tên phổ biến ở Ba Lan) có nguồn gốc là Vytautas, một nhân vật lịch sử xa xưa. Witold như là Witold Gombrowicz, tất nhiên.

Cuốn sách của Tomas Venclova có lẽ dễ bị lẫn vào những quyển sách tour guide: đấy là số phận của các sách mang nhan đề kiểu như vậy; tương tự, cuốn sách lớn của Ruskin về Venise (John Ruskin).

Cuộc đời thì cũng như một nhà ga

việc gì mà phải mất công dỡ hành lý.

(Tomas Venclova)

Một thành phố được nhà thơ lớn của nó viết câu chuyện của mình, tự thân việc ấy đã có nhiều ý nghĩa. Thành phố nào cũng nên được hưởng điều đó: sinh ra một nhà thơ lớn, rồi nhà thơ đó viết về thành phố, qua việc ấy tạo ra một thành phố khác. Cũng phải nói thêm một điều, rằng không có (quá) nhiều nhà thơ lớn.

Venclova, khi viết về Vilnius, nhắc không ít đến hai nhân vật liên quan nhiều tới thành phố: Adam Mickiewicz và Mikhail Bakhtin (tất nhiên ở các giai đoạn khác nhau).