Tout Poe

"In getting my books, I have always been solicitous of an ample margin"

(Edgar Poe)

Toàn bộ, hay quasi.

Khi trình bày như thế này (tức là như trong quyển sách - to - của tủ "Bouquins"), ngay tức khắc ta sẽ thấy nguyên một dải: Baudelaire-Mallarmé-Valéry. Người thứ nhất: truyện; người thứ hai: thơ; người thứ ba: tiểu luận. Một mình Poe cần đến ba thế hệ người Pháp. Tout Poe, rồi tới Seul Poe. Tout Poe-Seul Poe, Poe Tout et Seul. Etc. etc.

Valéry có quan hệ với Mallarmé như thế nào thì ai cũng đã biết (nói tóm lại: một chuyện không khó biết). Baudelaire, sau đoạn cuối đời cực kỳ bi thảm thì đến một cái chết hoàn toàn có thể so sánh được về mức độ quạnh hiu với Poe. Nhưng in extremis, Baudelaire đã bắt đầu có các admirateur của thế hệ mới, rất ít nhưng đã có. Đặc biệt là hai nhân vật trẻ tuổi: Paul Verlaine và Stéphane Mallarmé. Nếu tôi nhớ không nhầm, Verlaine có mặt ở đám tang Baudelaire (rất, rất ít người), còn Mallarmé thì có vẻ không; nhưng Mallarmé đã phát hiện được Baudelaire từ trước khi Baudelaire chết. Một cuộc gặp vô cùng đáng nhớ khác (tuy nó chẳng dẫn đến điều gì): Mallarmé gặp Rimbaud.