To Be a Man

như vậy, là liên tiếp ba nhà văn phụ nữ: người thứ nhất, người thứ hai

nhưng, trước hết

(tiếp tục đúng nhưng lại sai, cũng tiếp tục một bài đã từ lâu; cũng cần - sắp sửa - tiếp tục một bài khác)

"March came in like a lion and went out like a lamb"

(Nicole Krauss, as well as the popular saying)

(đây là một tập truyện ngắn: Krauss, nhưng không còn là những tiểu thuyết như trước; đừng lẫn lộn với Kraus)

Như thế này, ngoài nhiều điều khác, ít nhất ta cũng thoát được một thứ: "how many roads" etc. Nhưng sao lại cứ how many roads; và cuối cùng thì: how many?

Năm ấy, Linda Lê đi New York. Linda kể với tôi là ở đấy, ngày nào mình cũng đi qua Washington Square. Tất nhiên, chúng tôi nói chuyện về Henry James. Và Linda kể tiếp: ra đến sân bay để về Paris, thì cầm lòng không đậu vì người ta quảng cáo rất ác liệt cho cuốn sách mới ra của Nicole Krauss, nên Linda đã mua một quyển, cầm lên máy bay đọc. Và nói: "ma foi" (tôi nhớ chính xác là có ma foi), nó hay khủng khiếp. Chính vì thế tôi cũng đã đọc.

(đây)

Tôi cũng nói với Linda, thật ra tôi chính là editor ở đây của nhân vật ấy - ít nhất thì cũng có chút liên quan. Nhưng lâu lắm rồi tôi không đọc nữa, cho đến Forest ấy.

Hồi đó, đọc xong cuốn sách, tôi nói với Linda là trong ấy tôi nhìn thấy một chi tiết. Linda không nói gì, chắc vì thấy điều tôi nói là đúng. Hoặc cũng có thể là không phải, tôi không biết, và cũng đã không hỏi lại. what for

Trong cuốn tiểu thuyết nói ở trên có một nhân vật không còn xuất hiện chút nào trong To Be a Man nữa: Kafka.

Đọc To Be a Man, cần phải để ý đến các mạch ngầm (kể cả khi đó là các truyện ngắn thì vẫn vậy - trong số những truyện ngắn của tập, "The Husband" chắc chắn sẽ làm bất kỳ phụ nữ nào cũng thấy rùng rợn): thứ nhất là điện ảnh, cụ thể hơn, các bộ phim: Amour, nhưng cũng cả Jean-Louis Trintignant, và cũng cả Philippe Garrel; tất nhiên, một nhân vật của điện ảnh rất nổi bật, đó là Abbas Kiarostami - một câu chuyện của To Be a Man có đoạn nhìn thấy diễn viên fetish của Kiarostami ở Nhật.

Và thứ hai: câu chuyện Do Thái nói chung. Trong sách, có khi một cái tên như Buber được nhắc thoáng qua. (Martin Buber)