Mar 12, 2022

bourgeois

"Bourgeois" không phải là một tầng lớp (hay giai cấp) xã hội. Bourgeois là bông hoa của lịch sử loài người (tức là - để giản dị hơn - câu chuyện của con người). Nhưng bông hoa ấy không tầm thường: nó không mong manh, mà cứng như sắt và rắn như bê tông, tức là không gì địch lại nổi với nó về khía cạnh vững chắc.

Nói cách khác, "bourgeois" là tên gọi dùng để chỉ những người chiến thắng, ở mọi thời.


(tiếp tục "33""C")


(cũng chuẩn bị tiếp tục luôn "no reply", "ngoài hiệu sách (2)", "Internet", "thời chúng ta (7) thái độ", "Jacques Người định mệnh"một phố)



Đôi khi xuất hiện các nhân vật nhìn thấy rất rõ bourgeois (rất dễ nhìn thấy , nhưng rất khó thấy rõ: vì nó quá hiển nhiên), chẳng hạn như Thomas Bernhard. Bernhard nhằm rất đích xác vào hai đối tượng: thầy giáo và bác sĩ, và vào một hoạt động: du lịch.


Muốn nhìn vào thế giới bourgeois thì trước hết cần phải biết nhìn vào đâu: cần phải nhìn vào phụ nữ. Và (lại) nhìn vào đâu ở phụ nữ? Tất nhiên điều này tế nhị, nhưng cứ yên tâm, tuy nói là nhìn nhưng đúng ra lại là nghe.

(và vậy là lại quay lại đó)


Một từ (cách nói - biểu đạt) trở nên very thịnh hành: "nhé ạ". (nghe hơi giống "nghé ọ"). Chừng như, nó xuất phát từ cách nói năng của những người bán hàng online. Những người bán hàng online đã trở thành một dạng nhạc trưởng của cuộc sống xã hội - không khác mấy so với một category lừng danh trước đây, tiểu thương chợ Đồng Xuân. Mỗi lần nghe thấy nhé ạ tôi chỉ chực đáp (thú nhận, đầy ngượng ngùng), là tôi không có app Shopee. (điều đáng kinh ngạc là không chỉ phụ nữ mới nhé ạ)

Chỉ cần căn cứ vào mấy từ rất nhỏ bé là đã có thể biết ngay phân hạng (độ tuổi, nhưng cả xã hội, giai cấp etc. - à nói đến "giai cấp" thì có vẻ hơi sái, do you think, đây là lúc các giai cấp bắt đầu tụt dốc đi vào hư vô?): phụ nữ như thế nào thì sẽ chill, phụ nữ như thế nào thì sẽ vibe.

Nhưng tôi đặc biệt thích một từ rất phụ nữ bourgeois: làm quá. (tất nhiên là phụ nữ của một vùng nhất định)


"Nhé ạ" cùng hệ với một từ: "người cũ". Tức là, ngôn ngữ bourgeois có tính mục đích rất cao: hiện tại, mục đích ấy nằm (không ít) ở chỗ nghe cho êm taigiảm bớt mức độ. Cùng "người cũ", ta có cả loạt, "người trẻ", kể cả "người viết": luôn luôn có cảm giác từ ngữ của thế giới bourgeois cứ tìm cách tránh cái gì đó.

 tránh cái gì? nó tránh cái thật, cái thực, bởi vì đó là thế giới rất sợ sự thật, và sợ thực tại. Do vậy, cùng (trước đây đã nói) một từ lớn của xã hội, "nhẹ" ("có một sự xxx không hề nhẹ"), còn có từ "thật" ("yyy là có thật").

Hệ biểu đạt này liên quan rất nhiều đến phụ nữ - một điều quá dễ thấy. Nhưng cũng không ít đàn ông sử dụng, và khi đó, mới kinh - tức là, ta có thể rút ra được một điều: trong thế giới bourgeois, phụ nữ rất sáng tạo (và điều hành), và trong thế giới ấy, đàn ông rất èo uột (nhưng thế nào cũng - ngay hiện tại - đi xe phân khối lớn: vì cần phải giấu đi cái thật).

Chuyển sang một registre khác: một từ rất nhiều vị bourgeois là du khảo.


(người cũ thì không phải là "cố nhân")


Tuy rất nhiều điều trong thế giới bourgeois nói lên rằng sự chủ đạo ở đó nằm ở chỗ trông như là hướng đến chỗ nhẹ (thậm chí, bay bổng), nhưng sẽ không cần bàn cãi, rằng thế giới ấy về cơ bản cứng (a, lại sự cứng). Sự cứng rắn trung tâm được bồi bổ bằng các đợt sóng dồn đến - những đợt sóng nouveau riche, mà mấy năm vừa rồi chúng ta đã nhìn vào không ít (dẫu chưa ăn thua gì: đó là một hiện tượng rộng lớn, và nhiều biến hóa, cứ như trong tác phẩm của Ovid).

Ngôn ngữ - nói đúng hơn, các idiom, phần đặc biệt của ngôn ngữ: mà ta hoàn toàn có thể là vôi vữa - tạo nên chất liệu (vật liệu xây dựng) để những người bourgeois xây tường cố thủ. Một thế giới rất huy hoàng, đóng kín dưới dáng vẻ mở rộng, nơi mỗi người hoàn toàn chỉ cần vài idiom (ở một số trường hợp lão luyện, thậm chí chỉ một idiom duy nhất) là đã đủ cho cả cuộc đời. Phong phú vô vàn: idiom giống như thanh gươm hiệp sĩ.

Từ đây mà những người bourgeois có một đặc trưng lớn: không thể tức thì. Do bị ràng buộc (giằng néo thì đúng hơn: như là xà gồ, gỗ trét). Hệ quả của điều đó là: cũng không bao giờ có thể contemporary. Luôn luôn, ở giữa họ và cái thực có một quãng: interval được tạo nên bởi mesquinerie & chicanes. Nhưng đồng thời họ lại luôn luôn cố sức tỏ ra chuyện ngược lại (làm gì có bourgeois nào tự nhận mình là bourgeois, kể cả ngây thơ mà thành thực lẫn vờ vịt đạo đức giả).

"Les bourgeois sont comme les cochons" (Jacques Brel)


Đã định quay trở lại với làm quá (đi kèm với biết sao không? - có lần, đến "biết sao không" lần thứ hai trăm bao nhiêu tôi đã suýt buột miệng, đéo biết may mà phanh kịp; miền khác thì cứ không ngớt "hiểu không?") thì tôi bỗng nghĩ đến: phụ nữ thì vậy, còn đàn ông thì thế nào? tất nhiên không thể đổ hết mọi thứ cho phụ nữ được: vậy là không đúng đắn. Một trong những idiom then chốt của đàn ông bourgeois: nhất quán. Từ đi kèm: hài hòa.

(biếc xeo hâng)

Có cái gì thì nhấn mạnh vào cái đó - nhưng cũng ngược lại, không có cái gì cũng có thể dẫn đến chỗ suốt ngày nhấn mạnh vào cái đó. Tôi tin là có thể chế tạo một loại máy đo có mũi tên chỉ, như la bàn, cho thấy mỗi lời, thậm chí mỗi từ cách có cái đókhông có cái đó bao xa, ở vào tọa độ nào, etc.

Có lần tôi ngồi nghe, ngồi trước mặt bên kia cái bàn, một phụ nữ không ngừng dùng từ "làm quá". Điều thứ nhất mà tôi thấy, là đối tượng bị nhắc tới chẳng hề làm quá một cái gì, điều thứ hai, người đối diện với tôi đang nói xấu một người vắng mặt một cách hạ đẳng (một thứ hết sức bourgeois nữa: "Mình thì mình chẳng đánh giá gì đâu", và ngay tiếp sau đó là cả một sự đánh giá lù lù), và thứ ba, chính phụ nữ ấy mới làm quá (nói ngắn gọn: một con rồ; conroOo). Cứ thích (bản thân mình) tốt đẹp (và tử tế, và văn minh), cứ muốn biện minh cho mọi điều, ấy chính là thể hiện của nồng độ bourgeois mức độ cao.

Nhưng không phải à, bất kỳ cái gì mà chẳng biện minh được, mọi sự đều có thể giải thích - còn lại duy nhất một vấn đề: giải thích như thế nào?


3 comments:

  1. rất thú vị khi tách bourgeois khỏi cái cứ có vẻ là chỉ như thế, như thế.

    ReplyDelete
  2. và tìm cơ hội để tự tác thành mình "quý tộc"

    ReplyDelete
  3. thế là bourgeois thì chiếm hữu hả, tất tật, the winner take it all

    ReplyDelete